Nắm rõ phần thi Speaking được chấm điểm thế nào. Trong Ielts Speaking có 4 tiêu chuẩn quan trọng sẽ được đánh giá chấm điểm đó là: phát âm, độ trôi chảy mạch lạc và thống nhất, ngữ pháp, từ vựng. Mỗi tiêu chí này đóng góp 1/4 số điểm của bài nói. Làm thế nào để thỏa mãn và gây ấn tượng với giám khảo? Chúng ta phải nắm rõ chi tiết về các tiêu chí trên và thực hiện tốt chúng trong phần thi nói của mình.
Hãy đảm bảo rằng mình đã phát âm đúng. Thi Ielts Speaking không nhất thiết chúng ta phải nói hay như người bản xứ mới đạt điểm cao, nhưng lại yêu cầu chúng ta phát âm đúng về các âm, về trọng âm của từ và câu. Do đó trước khi đi thi các em hãy luyện tốt phần phát âm trước. Về cách phát âm các âm Anh – Anh các bạn có thể tham khảo tại ĐÂY, các âm Anh – Mỹ xem tại ĐÂY. Về phương pháp luyện tập nói sao cho có sự phát âm chuẩn, có ngữ điệu như người bản xứ các bạn có thể tham khảo phương pháp SHADOWING, đây là phương pháp nổi tiếng trên thế giới về tính hiệu quả.
Luyện tập sử dụng hiệu quả 1 phút chuẩn bị trong part 2. Phần 2 là phần trọng tâm trong Ielts Speaking, nó sẽ có 1 phút cho chúng ta chuẩn bị và 2 phút để nói. Trong 1 phút chuẩn bị này, nếu chúng ta tận dụng tốt thì bài thi của chúng ta sẽ tốt hơn. Các bạn tham khảo hướng dẫn sử dụng 1 phút chuẩn bị nhé.
Thoải mái và tự tin. Có thể chúng ta sẽ cảm thấy hồi hộp, lo lắng khi đối diện với giám khảo trong phần thi Speaking, nhưng các bạn hãy cố gắng đừng để cho cảm giác đó lấn át mình, làm ảnh hưởng đến phần thi của mình. Hãy giữ bình tĩnh, nếu cần thì hãy hít một hơi thật sâu và thở nhẹ, hãy coi như mình đang ở trong một cuộc hội thoại thông thường với một người bạn, người anh. Hãy tự nhủ là mình đã dành rất nhiều thời gian ôn luyện rồi, mình đã chuẩn bị rất tốt rồi, nên bây giờ mình sẽ phải thoải mái với các câu hỏi của giám khảo. Khi cảm giác hồi hộp bị lấn át chúng ta sẽ cảm thấy tự tin hơn và có thể nắm bắt được câu hỏi rõ ràng hơn và các bạn cũng sẽ có được những câu trả lời rõ ràng mạch lạc trôi chảy hơn.
Hãy trả lời các câu hỏi Speaking như mình đang trong những cuộc hội thoại thông thường. Lúc này không phải là lúc chúng ta chú tâm đến ngữ pháp mà các bạn hãy chú ý lắng nghe câu hỏi để nắm bắt được chính xác ý giám khảo muốn hỏi và hãy trả lời các câu hỏi một cách tự nhiên. Phần lớn các câu hỏi sẽ liên quan đến chúng ta như về cuộc sống, về quan điểm. Do đó, các bạn hãy thực hiện những câu trả lời trong cuộc hội thoại này một cách cởi mở, việc này sẽ giúp các bạn và giám khảo có được không khí thoải mái, và sẽ giúp chúng ta trả lời câu hỏi tự nhiên hơn.
Trong Ielts Speaking, giám khảo không yêu cầu chúng ta phải đưa ra ngay câu trả lời khi nhận được câu hỏi. Hoàn toàn giống như trong giao tiếp thông thường, chúng ta có thể sử dụng những cụm từ để giúp chúng ta có chút thời gian suy nghĩ thêm cho câu trả lời. Các cụm từ đó là
That’s a good question, I think…
‘Well, let me think …’
That’s a very interesting question, let me think.
That’s a difficult question, let me think for a second.
It’s difficult to say, I think….
I don’t really know for sure, but I would say….
Trong trường hợp chúng ta không hiểu rõ câu hỏi mà giám khảo đưa ra, chúng ta cần phải hỏi lại cho rõ để đảm bảo rằng chúng ta sẽ trả lời đúng. Hãy sử dụng những câu hỏi sau:
– Nếu không hiểu từ hay cụm từ nào đó, các bạn có thể hỏi:
“Sorry but could you explain what you mean by ……..” hoặc
“I haven’t come across that word/expression before. Could you explain what you mean?”
– Nếu không nghe kịp câu hỏi, các bạn có thể dùng câu hỏi:
“I’m sorry, but would you mind repeating that?” hay
“I’m sorry, could you please repeat it/the question for me”
– Nếu muốn chắc chắn/đảm bảo rằng chúng ta hiểu đúng ý của câu hỏi, các bạn có thể nói:
“Do you mean ……..”
“When you say …….., do you mean/are you asking ……..?
Tuyệt đối không trả lời cụt lủn kiểu “Yes” “No”. Những câu trả lời thế này sẽ không được giám khảo đánh giá ăn điểm. Thay vì thế các bạn hãy mở rộng thêm cho câu trả lời của mình.
Xem thêm hướng dẫn mở rộng câu trả lời cho Part 1
Xem thêm hướng dẫn mở rộng câu trả lời cho Part 3
Sử dụng ngôn ngữ nói tự nhiên. Đây là phần thi nói chứ không phải thi viết, do đó chúng ta cần sử dụng đúng ngôn ngữ mà người bản xứ sử dụng khi nói. Ví dụ như
Cách nói rút gọn: they’re not they are, I’m not I am
Các từ hay được sử dụng nhiều trong văn nói của người bản xứ như từ “quite”
Các cụm từ nói thường dùng như I guess or I suppose
Cách tốt nhất để chúng ta học và luyện tập cho việc này là chịu khó nghe và bắt chước người bản xứ nói như thế nào. Các bạn có thể tìm các nguồn nghe người bản xứ nói tự nhiên và bắt chước theo phương pháp SHADOWING. Ban đầu khi khả năng còn kém các bạn nên nghe và bắt chước các nguồn chậm như VOA, sau khi khả năng đã tốt lên thì các bạn tập theo các nguồn nói tự nhiên hơn như Ted, hoặc các bài diễn văn của người nổi tiếng có đầy trên Youtube… (đừng kỳ vọng là có thể nghe được BBC hay CNN ngay vì họ nói khá nhanh, nếu các bạn có thể theo được những kênh này thì khả năng đã ở band 7 rồi, và thi Ielts cũng không đòi hỏi phải nói nhanh như vậy mới được điểm cao).
Gửi các bạn danh sách các trang web luyện nghe có transcripts hữu ích mình liệt kê tại ĐÂY.
Trong khi thi nói có thể chúng ta nhận ra rằng mình vừa mắc một lỗi, nếu chắc chắn chúng ta nên sửa lỗi ngay khi đó. Tất nhiên là chỉ thỉnh thoảng thôi nhé, chứ cứ vừa nói vừa sửa lỗi thì bài nói của chúng ta sẽ trở thành một mớ hỗn độn.
Hãy chú ý tới yếu tố ngữ pháp trong câu hỏi. Trong các câu hỏi được đưa ra sẽ có những câu hỏi về thời quá khứ, hiện tại, hoặc tương lai… Do đó chúng ta cần chú ý đến yếu tố này để đưa ra những câu trả lời phù hợp. Đây chính là những gì mà giám khảo muốn nghe để chấm điểm.
Không nhất thiết phải sử dụng những từ ngữ mang tính chất đao to búa lớn. Khi thi nói chúng ta hãy bỏ qua việc cố tìm những từ ngữ hay để gây ấn tượng với giám khảo. Việc này sẽ làm cho chúng ta phải suy nghĩ nhiều trong khi nói và ảnh hưởng đến độ trôi chảy của bài nói. Ngoài ra nhiều khi sử dụng từ ngữ cao siêu mà ta không nắm chắc được cách sử dụng và ý nghĩa của chúng thì chính các từ đó sẽ làm chúng ta mất điểm. Rất nhiều bạn đạt điểm nói Ielts cao đã để lại kinh nghiệm là chỉ cần sử dụng từ vựng đơn giản là cũng có thể đạt được điểm band 8 rồi.
Hãy nói những gì mình biết hay mình nghĩ. Theo ý kiến của nhiều giám khảo thì họ rất ghét việc phải nghe những câu trả lời theo kiểu dập khuôn hay học được từ nguồn nào đó. Việc nói những gì mình biết hay mình nghĩ sẽ khiến cho câu trả lời tự nhiên và gây được ấn tượng hơn với giám khảo.
Nêu ví dụ. Nếu thấy khó trong việc giải thích cho câu trả lời của mình, cách tốt nhất là các bạn hãy nêu ra các ví dụ để bổ trợ cho câu trả lời đó. Ví dụ – for example luôn dễ dàng hơn so với việc giải thích – because.
Tương tác bằng mắt với giám khảo. Trong cuộc hội thoại thông thường, nếu chúng ta nhìn vào người đối diện và thỉnh thoảng nhìn vào mắt họ khi nói sẽ chứng tỏ chúng ta là người tự tin và chủ động. Trong Ielts Speaking cũng vậy, nếu thí sinh không dám nhìn vào giám khảo khi nói, giám khảo sẽ nhận ra sự thiếu tự tin của chúng ta, chúng ta không tạo được cảm giác cởi mở và thoải mái với giám khảo nên khó có thể có được ấn tượng tốt với họ.
Tip cực kỳ quan trọng. Hãy luyện tập nói tiếng Anh ngay bây giờ, đừng chờ đến gần ngày thi. Tiêu chí fluency không thể tự nhiên mà có được, nó chỉ có khi chúng ta luyện tập và sử dụng hàng ngày. Khác với học ngữ pháp, học đọc, học viết, việc nói tốt cũng giống như trở thành vận động viên giỏi. Có nghĩa là không thể chỉ dùng tư duy suy nghĩ là có thể giỏi được mà chúng ta chỉ có thể thành công sau quá trình luyện tập miệt mài liên tục. Do đó, đừng chần chừ gì nữa, các bạn hãy cố gắng kiếm ngay cho mình partner để sử dụng tiếng Anh trong giao tiếp hàng ngày, hoặc/và hãy thực hiện một vài bài nói mỗi ngày với chủ đề về bất cứ thứ gì trong cuộc sống.
Bài viết dựa trên kinh nghiệm học tập và giảng dạy của mình, có tham khảo của thầy Simon và dcielts.com, hy vọng sẽ giúp ích được cho các bạn. Nếu các bạn có tip nào hay thì hãy cùng chia sẻ cho các bạn khác qua comment bên dưới nhé.
With love & passion!
P/s: Ngoài những bài giảng online cho những người tự học tiếng Anh, Ielts, nếu muốn học kỹ và chất lượng hơn với các lớp học ít người, học phí thấp các bạn có thể tham gia các lớp luyện thi Ielts offline trên đường Nguyễn Trãi – Hà Nội của mình nhé.
