Cambridge Ielts 11 – Test 2 – Passage 2
What destroyed the civilisation of Easter Island?
A
Easter Island, or Rapu Nui as it is known locally, is home to several hundred ancient human statues – the moai. After this remote Pacific island was settled by the Polynesians, it remained isolated for centuries. All the energy and resources that went into the moai – some of which are ten metres tall and weigh over 7,000 kilos – came from the island itself. Yet when Dutch explorers landed in 1722, they met a Stone Age culture. The moai were carved with stone tools, then transported for many kilometres, without the use of animals or wheels, to massive stone platforms. The identity of the moai builders was in doubt until well into the twentieth century. Thor Heyerdahl, the Norwegian ethnographer and adventurer, thought the statues had been created by pre-Inca peoples from Peru. Bestselling Swiss author Erich von Daniken believed they were built by stranded extraterrestrials. Modern science – linguistic, archaeological and genetic evidence – has definitively proved the moai builders were Polynesians, but not how they moved their creations. Local folklore maintains that the statues walked, while researchers have tended to assume the ancestors dragged the statues somehow, using ropes and logs.
B
When the Europeans arrived, Rapa Nui was grassland, with only a few scrawny trees. In the 1970s and 1980s, though, researchers found pollen preserved in lake sediments, which proved the island had been covered in lush palm forests for thousands of years. Only after the Polynesians arrived did those forests disappear. US scientist Jared Diamond believes that the Rapanui people – descendants of Polynesian settlers – wrecked their own environment. They had unfortunately settled on an extremely fragile island – dry, cool, and too remote to be properly fertilised by windblown volcanic ash. When the islanders cleared the forests for firewood and farming, the forests didn’t grow back. As trees became scarce and they could no longer construct wooden canoes for fishing, they ate birds. Soil erosion decreased their crop yields. Before Europeans arrived, the Rapanui had descended into civil war and cannibalism, he maintains. The collapse of their isolated civilisation, Diamond writes, is a ’worst-case scenario for what may lie ahead of us in our own future’.
C
The moai, he thinks, accelerated the self-destruction. Diamond interprets them as power displays by rival chieftains who, trapped on a remote little island, lacked other ways of asserting their dominance. They competed by building ever bigger figures. Diamond thinks they laid the moai on wooden sledges, hauled over log rails, but that required both a lot of wood and a lot of people. To feed the people, even more land had to be cleared. When the wood was gone and civil war began, the islanders began toppling the moai. By the nineteenth century none were standing.
D
Archaeologists Terry Hunt of the University of Hawaii and Carl Lipo of California State University agree that Easter Island lost its lush forests and that it was an ‘ecological catastrophe’ – but they believe the islanders themselves weren’t to blame. And the moai certainly weren’t. Archaeological excavations indicate that the Rapanui went to heroic efforts to protect the resources of their wind-lashed, infertile fields. They built thousands of circular stone windbreaks and gardened inside them, and used broken volcanic rocks to keep the soil moist. In short, Hunt and Lipo argue, the prehistoric Rapanui were pioneers of sustainable farming.
E
Hunt and Lipo contend that moai-building was an activity that helped keep the peace between islanders. They also believe that moving the moai required few people and no wood, because they were walked upright. On that issue, Hunt and Lipo say, archaeological evidence backs up Rapanui folklore. Recent experiments indicate that as few as 18 people could, with three strong ropes and a bit of practice, easily manoeuvre a 1,000 kg moai replica a few hundred metres. The figures’ fat bellies tilted them forward, and a D-shaped base allowed handlers to roll and rock them side to side.
F
Moreover, Hunt and Lipo are convinced that the settlers were not wholly responsible for the loss of the island’s trees. Archaeological finds of nuts from the extinct Easter Island palm show tiny grooves, made by the teeth of Polynesian rats. The rats arrived along with the settlers, and in just a few years, Hunt and Lipo calculate, they would have overrun the island. They would have prevented the reseeding of the slow-growing palm trees and thereby doomed Rapa Nui’s forest, even without the settlers’ campaign of deforestation. No doubt the rats ate birds’ eggs too. Hunt and Lipo also see no evidence that Rapanui civilisation collapsed when the palm forest did. They think its population grew rapidly and then remained more or less stable until the arrival of the Europeans, who introduced deadly diseases to which islanders had no immunity. Then in the nineteenth century slave traders decimated the population, which shrivelled to 111 people by 1877.
G
Hunt and Lipo’s vision, therefore, is one of an island populated by peaceful and ingenious moai builders and careful stewards of the land, rather than by reckless destroyers ruining their own environment and society. ‘Rather than a case of abject failure, Rapu Nui is an unlikely story of success’, they claim. Whichever is the case, there are surely some valuable lessons which the world at large can learn from the story of Rapa Nui.
Questions 14-20
Reading Passage has seven paragraphs, A-G.
Choose the correct heading for each paragraph from the list of headings below.
Write the correct number, i-ix, in boxes 1-7 on your answer sheet.
List of Headings
i Evidence of innovative environment management practices
ii An undisputed answer to a question about the moai
iii The future of the moai statues
iv A theory which supports a local belief
v The future of Easter Island
vi Two opposing views about the Rapanui people
vii Destruction outside the inhabitants’ control
viii How the statues made a situation worse
ix Diminishing food resources
14. Paragraph A
15. Paragraph B
16. Paragraph C
17. Paragraph D
18. Paragraph E
19. Paragraph F
20. Paragraph G
Questions 21-24
Complete the summary below.
Choose ONE WORD ONLY from the passage for each answer.
Write your answers in boxes 8-11 on your answer sheet.
Jared Diamond’s View
Diamond believes that the Polynesian settlers on Rapa Nui destroyed its forests, cutting down its trees for fuel and clearing land for 21 ……………… Twentieth-century discoveries of pollen prove that Rapa Nui had once been covered in palm forests, which had turned into grassland by the time the Europeans arrived on the island. When the islanders were no longer able to build the 22 ………………. they needed to go fishing, they began using the island’s 23 ………………. as a food source, according to Diamond. Diamond also claims that the moai were built to show the power of the island’s chieftains, and that the methods of transporting the statues needed not only a great number of people, but also a great deal of 24 ……………….
Questions 25-26
Choose TWO letters, A-E.
Write the correct letters in boxes 25-26 on your answer sheet.
On what points do Hunt and Lipo disagree with Diamond?
A. the period when the moai were created
B. how the moai were transported
C. the impact of the moai on Rapanui society
D. how the moai were carved
E. the origins of the people who made the moai
(Source: www.mini-ielts.com)
———————————-
ĐÁP ÁN:
CAMBRIDGE IELTS 11 – TEST 2 – PASSAGE 2
Questions 14 – 20 là dạng câu hỏi Matching headings trong Ielts Reading. Bạn có thể cần xem hướng dẫn chi tiết cách làm dạng câu hỏi này tại ĐÂY
14. Paragraph A:
Easter Island, or Rapu Nui as it is known locally, is home to several hundred ancient human statues – the moai. After this remote Pacific island was settled by the Polynesians, it remained isolated for centuries. All the energy and resources that went into the moai – some of which are ten metres tall and weigh over 7,000 kilos – came from the island itself. Yet when Dutch explorers landed in 1722, they met a Stone Age culture. The moai were carved with stone tools, then transported for many kilometres, without the use of animals or wheels, to massive stone platforms. The identity of the moai builders was in doubt until well into the twentieth century. Thor Heyerdahl, the Norwegian ethnographer and adventurer, thought the statues had been created by pre-Inca peoples from Peru. Bestselling Swiss author Erich von Daniken believed they were built by stranded extraterrestrials. Modern science – linguistic, archaeological and genetic evidence – has definitively proved the moai builders were Polynesians, but not how they moved their creations. Local folklore maintains that the statues walked, while researchers have tended to assume the ancestors dragged the statues somehow, using ropes and logs.
Answer: ii An undisputed answer to a question about the moai
Key words: undisputed answer, question about the moai
Ta thấy trong đoạn A tác giả viết: “The identity of the moai builders was in doubt until well into the twentieth century. Thor Heyerdahl, the Norwegian ethnographer and adventurer, thought the statues had been created by pre-Inca peoples from Peru. Bestselling Swiss author Erich von Daniken believed they were built by stranded extraterrestrials. Modern science – linguistic, archaeological and genetic evidence – has definitively proved the moai builders were Polynesians, but not how they moved their creations.”
=”Danh tính của những người tạo dựng lên tượng moai vẫn còn là ẩn số cho đến tận thế kỷ XX. Thor Heyerdahl, nhà dân tộc học và là một nhà thám hiểm người Na Uy, cho rằng các bức tượng này đã được tạo ra bởi tổ tiên của người Inca ở Peru.Tác giả được ưa chuộng người Thụy Sỹ, Erich von Daniken lại tin rằng chúng được tạo nê bởi những người ngoài hành tinh bị mắc kẹt ở đây. Khoa học hiện đại với những bằng chứng về ngôn ngữ, khảo cổ và di truyền đã chứng minh chắc chắn rằng người Polynesia là những người đã tạo ra những bức tượng moai, nhưng không tìm ra được cách họ di chuyển những tác phẩm của họ như thế nào.”
The identity of the moai builders was in doubt ….has definitively proved = An undisputed answer to a question about the moai
Danh tính của những người tạo dựng lên tượng moai vẫn còn là ẩn số…đã chứng minh chắc chắn = Một câu trả lời không thể tranh cãi cho một câu hỏi về tượng moai
Dựa vào những dữ liệu trên ta kết luật đáp án của câu 14 là ii
undisputed = definitively proved
in doubt = question
In the paragaph A ““The identity of the moai builders was in doubt until well into the twentieth century. Thor Heyerdahl, the Norwegian ethnographer and adventurer, thought the statues had been created by pre-Inca peoples from Peru. Bestselling Swiss author Erich von Daniken believed they were built by stranded extraterrestrials. Modern science – linguistic, archaeological and genetic evidence – has definitively proved the moai builders were Polynesians, but not how they moved their creations.“.
The identity of the moai builders was in doubt ….has definitively proved = An undisputed answer to a question about the moai
Therefore, the answer is: ii
undisputed = definitively proved
in doubt = question
15. Paragraph B
When the Europeans arrived, Rapa Nui was grassland, with only a few scrawny trees. In the 1970s and 1980s, though, researchers found pollen preserved in lake sediments, which proved the island had been covered in lush palm forests for thousands of years. Only after the Polynesians arrived did those forests disappear. US scientist Jared Diamond believes that the Rapanui people – descendants of Polynesian settlers – wrecked their own environment. They had unfortunately settled on an extremely fragile island – dry, cool, and too remote to be properly fertilised by windblown volcanic ash. When the islanders cleared the forests for firewood and farming, the forests didn’t grow back. As trees became scarce and they could no longer construct wooden canoes for fishing, they ate birds. Soil erosion decreased their crop yields. Before Europeans arrived, the Rapanui had descended into civil war and cannibalism, he maintains. The collapse of their isolated civilisation, Diamond writes, is a ’worst-case scenario for what may lie ahead of us in our own future’.
Answer: ix Diminishing food resources
Key words: diminishing, food resources
Trong đoạn B tác giả viết: “When the islanders cleared the forests for firewood and farming, the forests didn’t grow back. As trees became scarce and they could no longer construct wooden canoes for fishing, they ate birds. Soil erosion decreased their crop yields.”
=”Khi những cư dân trên đảo chặt phá rừng cho củi đốt và trồng trọt, những khu rừng này đã không mọc trở lại. Khi lượng cây cối đã trở nên khan hiếm và họ không thể làm thuyền bè bằng gỗ để đánh cá nữa, họ đã chuyển sang ăn chim chóc. Sự xói mòn đất đai đã làm giảm sản lượng mùa màng.”
trees became scarce…could no longer construct wooden canoes for fishing…decreased their crop yields = Diminishing food resources
lượng cây cối đã trở nên khan hiếm…không thể làm thuyền bè bằng gỗ để đánh bắt cá nữa, …giảm sản lượng mùa màng = Sụt giảm nguồn thức ăn
Dựa vào những dữ liệu trên ta kết luật đáp án của câu 15 là ix
diminishing = scare, no longer, decrease
food resource = fishing, crop yields
In the paragaph B “When the islanders cleared the forests for firewood and farming, the forests didn’t grow back. As trees became scarce and they could no longer construct wooden canoes for fishing, they ate birds. Soil erosion decreased their crop yields“.
trees became scarce…could no longer construct wooden canoes for fishing…decreased their crop yields = Diminishing food resources
Therefore, the answer is: ix
diminishing = scare, no longer, decrease
food resource = fishing, crop yields
16. Paragraph C
The moai, he thinks, accelerated the self-destruction. Diamond interprets them as power displays by rival chieftains who, trapped on a remote little island, lacked other ways of asserting their dominance. They competed by building ever bigger figures. Diamond thinks they laid the moai on wooden sledges, hauled over log rails, but that required both a lot of wood and a lot of people. To feed the people, even more land had to be cleared. When the wood was gone and civil war began, the islanders began toppling the moai. By the nineteenth century none were standing.
Answer: viii How the statues made a situation worse
Key words: how, statues, made a situation worse
Ta thấy câu đầu của đoạn C tác giả viết: “The moai, he thinks, accelerated the self-destruction.” tiếp đó là các dẫn chứng “Diamond interprets them as power displays by rival chieftains who, trapped on a remote little island, lacked other ways of asserting their dominance. They competed by building ever bigger figures. Diamond thinks they laid the moai on wooden sledges, hauled over log rails, but that required both a lot of wood and a lot of people. To feed the people, even more land had to be cleared“
=”Ông cho rằng những bức tượng moai đã thúc đẩy quá trình tự huỷ hoại. Diamond diễn giải chúng như là sự phô trương sức mạnh của các thủ lĩnh đối địch, những người bị mắc kẹt ở một hòn đảo nhỏ xa xôi và không có cách nào khác để khẳng định sự thống trị của họ. Họ cạnh tranh nhau bằng cách tạo nên những bức tượng ngày một lớn hơn. Diamond cho rằng họ đã đặt tượng lên các xe gỗ, kéo trên các đường ray bằng thân cây, nhưng việc đó đòi hỏi rất nhiều gỗ lẫn nhân công. Để cung cấp đủ lương thực cho các nhân công này, đã có rất nhiều vùng đất cần được phát quang thêm. “
The moai,..accelerated the self-destruction…building ever bigger figures…laid the moai on wooden sledges, hauled over log rails..required both a lot of wood and a lot of people..more land had to be cleared = How the statues made a situation worse
những bức tượng moai..thúc đẩy quá trình tự huỷ hoại..tạo nên những bức tượng ngày một lớn hơn..đặt tượng lên các xe gỗ, kéo trên các đường ray bằng thân cây..đòi hỏi rất nhiều gỗ lẫn nhân công..rất nhiều vùng đất cần được phát quang thêm = Những bức tượng đã làm nên một tình trạng tồi tệ hơn như thế nào
Dựa vào những dữ liệu trên ta kết luật đáp án của câu 16 là viii
statues = the moai
made situation worse = accelerated the self-destruction
how = building ever bigger figures, laid moai on wooden sledges, hauled over log rails, more land be cleared
The 1st sentence of paragraph C ““The moai, he thinks, accelerated the self-destruction.” then a list to support “Diamond interprets them as power displays by rival chieftains who, trapped on a remote little island, lacked other ways of asserting their dominance. They competed by building ever bigger figures. Diamond thinks they laid the moai on wooden sledges, hauled over log rails, but that required both a lot of wood and a lot of people. To feed the people, even more land had to be cleared“
The moai,..accelerated the self-destruction…building ever bigger figures…laid the moai on wooden sledges, hauled over log rails..required both a lot of wood and a lot of people..more land had to be cleared = How the statues made a situation worse
Therefore, the answer is: viii
statues = the moai
made situation worse = accelerated the self-destruction
how = building ever bigger figures, laid moai on wooden sledges, hauled over log rails, more land be cleared
17. Paragraph D
Archaeologists Terry Hunt of the University of Hawaii and Carl Lipo of California State University agree that Easter Island lost its lush forests and that it was an ‘ecological catastrophe’ – but they believe the islanders themselves weren’t to blame. And the moai certainly weren’t. Archaeological excavations indicate that the Rapanui went to heroic efforts to protect the resources of their wind-lashed, infertile fields. They built thousands of circular stone windbreaks and gardened inside them, and used broken volcanic rocks to keep the soil moist. In short, Hunt and Lipo argue, the prehistoric Rapanui were pioneers of sustainable farming.
Answer: i Evidence of innovative environment management practices
Key words: evidence, environment management
Trong đoạn D tác giả viết: “Archaeological excavations indicate that the Rapanui went to heroic efforts to protect the resources of their wind-lashed, infertile fields. They built thousands of circular stone windbreaks and gardened inside them, and used broken volcanic rocks to keep the soil moist.” sau đó người viết kết luận rằng “In short…the prehistoric Rapanui were pioneers of sustainable farming“
=”Những cuộc khai quật khảo cổ chỉ ra rằng người Rapanui đã có những nỗ lực lớn lao để bảo vệ nguồn tài nguyên của những vùng đất cằn cỗi đầy gió lốc của họ. Họ đã tạo ra hàng nghìn vật chắn gió hình tròn bằng đá rồi dựng bên trong chúng, và sử dụng đá vỡ của núi lửa để giữ ẩm cho đất. Tóm lại, Hunt và Lipo cho rằng người Rapanui tiền sử chính là những người tiên phong trong hoạt động canh tác nông nghiệp bền vững.”
Archaeological excavations indicate..heroic efforts to protect the resources..built thousands of circular stone windbreaks and gardened inside them..used broken volcanic rocks to keep the soil moist..Rapanui were pioneers of sustainable farming = Evidence of innovative environment management practices
Những cuộc khai quật khảo cổ chỉ ra rằng..nỗ lực lớn lao để bảo vệ nguồn tài nguyên ..tạo ra hàng nghìn vật chắn gió hình tròn bằng đá rồi dựng bên trong chúng..sử dụng đá vỡ của núi lửa để giữ ẩm cho đất..người Rapanui tiền sử..tiên phong trong hoạt động canh tác nông nghiệp bền vững = Những bằng chứng của các hoạt động quản lý môi trường sáng tạo
Dựa vào những dữ liệu trên ta kết luật đáp án của câu 17 là i
evidence = archaeological excavations indicate
environment management = sustainable farming
In the paragraph D “Archaeological excavations indicate that the Rapanui went to heroic efforts to protect the resources of their wind-lashed, infertile fields. They built thousands of circular stone windbreaks and gardened inside them, and used broken volcanic rocks to keep the soil moist.” then the writer concludes “In short…the prehistoric Rapanui were pioneers of sustainable farming“
Archaeological excavations indicate..heroic efforts to protect the resources..built thousands of circular stone windbreaks and gardened inside them..used broken volcanic rocks to keep the soil moist..Rapanui were pioneers of sustainable farming = Evidence of innovative environment management practices
Therefore, the answer is: i
evidence = archaeological excavations indicate
environment management = sustainable farming
18. Paragraph E
Hunt and Lipo contend that moai-building was an activity that helped keep the peace between islanders. They also believe that moving the moai required few people and no wood, because they were walked upright. On that issue, Hunt and Lipo say, archaeological evidence backs up Rapanui folklore. Recent experiments indicate that as few as 18 people could, with three strong ropes and a bit of practice, easily manoeuvre a 1,000 kg moai replica a few hundred metres. The figures’ fat bellies tilted them forward, and a D-shaped base allowed handlers to roll and rock them side to side.
Answer: iv A theory which supports a local belief
Key words: theory, supports, local belief
Trong đoạn E tác giả viết: “They also believe that moving the moai required few people and no wood, because they were walked upright. On that issue, Hunt and Lipo say, archaeological evidence backs up Rapanui folklore. “
=”Họ cũng tin rằng việc di chuyển tượng moai chỉ đòi hỏi rất ít người mà không cần đến gỗ, bởi vì những bức tượng đã được di chuyển thẳng đứng. Về vấn đề này, Hunt và Lipo nói rằng các bằng chứng khảo cổ đã củng cố cho các truyền thuyết của người Rapanui.”
they were walked upright. On that issue..archaeological evidence backs up Rapanui folklore = A theory which supports a local belief
những bức tượng đã được di chuyển thẳng đứng. Về vấn đề này, Hunt và Lipo nói rằng các bằng chứng khảo cổ đã củng cố cho các truyền thuyết của người Rapanui = Một lý thuyết ủng hộ cho một niềm tin của người bản xứ
Dựa vào những dữ liệu trên ta kết luật đáp án của câu 18 là iv
a theory = that issue
supports = backs up
local belief = Rapanui folklore
In the paragraph E “They also believe that moving the moai required few people and no wood, because they were walked upright. On that issue, Hunt and Lipo say, archaeological evidence backs up Rapanui folklore.”
they were walked upright. On that issue..archaeological evidence backs up Rapanui folklore = A theory which supports a local belief
Therefore, the answer is: iv
a theory = that issue
supports = backs up
local belief = Rapanui folklore
19. Paragraph F
Moreover, Hunt and Lipo are convinced that the settlers were not wholly responsible for the loss of the island’s trees. Archaeological finds of nuts from the extinct Easter Island palm show tiny grooves, made by the teeth of Polynesian rats. The rats arrived along with the settlers, and in just a few years, Hunt and Lipo calculate, they would have overrun the island. They would have prevented the reseeding of the slow-growing palm trees and thereby doomed Rapa Nui’s forest, even without the settlers’ campaign of deforestation. No doubt the rats ate birds’ eggs too. Hunt and Lipo also see no evidence that Rapanui civilisation collapsed when the palm forest did. They think its population grew rapidly and then remained more or less stable until the arrival of the Europeans, who introduced deadly diseases to which islanders had no immunity. Then in the nineteenth century slave traders decimated the population, which shrivelled to 111 people by 1877.
Answer: vii Destruction outside the inhabitants’ control
Key words: destruction, outside control
Trong đoạn F tác giả viết: “the settlers were not wholly responsible for the loss of the island’s trees. Archaeological finds of nuts from the extinct Easter Island palm show tiny grooves, made by the teeth of Polynesian rats. .. They would have prevented the reseeding of the slow-growing palm trees and thereby doomed Rapa Nui’s forest, even without the settlers’ campaign of deforestation. No doubt the rats ate birds’ eggs too… They think its population grew rapidly and then remained more or less stable until the arrival of the Europeans, who introduced deadly diseases to which islanders had no immunity. Then..slave traders decimated the population “
=”những người đến định cư không phải chịu trách nhiệm hoàn toàn cho sự biến mất của cây cối trên đảo. Các phát hiện khảo cổ học tìm thấy trên hạt của giống cọ đã tuyệt chủng trên đảo Phục Sinh có những rãnh nhỏ xíu gây nên bởi răng của loài chuột Polynesia. Những con chuột đã đến đây cùng với những người dân đến định cư, theo tính toán của Hunt và Lipo thì chỉ cần vài năm là chúng đã tràn ngập trên hòn đảo rồi. Chúng đã cản trở tiến trình gieo trồng lại những cây cọ phát triển chậm và theo đó đã phá hủy các cánh rừng trên đảo Phục Sinh mà thậm chí chẳng cần đến những chiến dịch phá rừng của dân đến định cư. Chẳng nghi ngờ gì về việc loài chuột còn ăn cả trứng của chim chóc nữa. … Họ cho rằng dân số trên đảo đã tăng nhanh và giữ ở mức tương đối ổn định cho đến khi những người châu Âu đổ bộ lên đảo, những người đã đem đến những bệnh dịch chết người mà cư dân đảo không hề có miễn dịch với chúng. Sau đó ..bọn lái buôn nô lệ đã khiến cho dân số bị sụt giảm nghiêm trọng“
the settlers..not wholly responsible for for the loss…made by the teeth of Polynesian rats..prevented the reseeding..rats ate birds’ eggs too…arrival of the Europeans,..introduced deadly diseases..islanders had no immunity..decimated the population = Destruction outside the inhabitants’ control
những người đến định cư không phải chịu trách nhiệm hoàn toàn cho sự biến mất..gây nên bởi răng của loài chuột Polynesia..Chúng đã cản trở tiến trình gieo trồng lại ..ăn cả trứng của chim chóc ..những người châu Âu đổ bộ lên đảo, ..đã đem đến những bệnh dịch chết người ..không hề có miễn dịch..khiến cho dân số bị sụt giảm nghiêm trọng= Sự huỷ diệt ngoài tầm kiểm soát của cư dân
Dựa vào những dữ liệu trên ta kết luật đáp án của câu 19 là vii
destruction = the loss, decimate
inhabitant’s control = the settlers..responsible
outside = not wholly
In the paragraph F “the settlers were not wholly responsible for the loss of the island’s trees. Archaeological finds of nuts from the extinct Easter Island palm show tiny grooves, made by the teeth of Polynesian rats. .. They would have prevented the reseeding of the slow-growing palm trees and thereby doomed Rapa Nui’s forest, even without the settlers’ campaign of deforestation. No doubt the rats ate birds’ eggs too… They think its population grew rapidly and then remained more or less stable until the arrival of the Europeans, who introduced deadly diseases to which islanders had no immunity. Then..slave traders decimated the population “
the settlers..not wholly responsible for for the loss…made by the teeth of Polynesian rats..prevented the reseeding..rats ate birds’ eggs too…arrival of the Europeans,..introduced deadly diseases..islanders had no immunity..decimated the population = Destruction outside the inhabitants’ control
Therefore, the answer is: vii
destruction = the loss, decimate
inhabitant’s control = the settlers..responsible
outside = not wholly
20. Paragraph G
Hunt and Lipo’s vision, therefore, is one of an island populated by peaceful and ingenious moai builders and careful stewards of the land, rather than by reckless destroyers ruining their own environment and society. ‘Rather than a case of abject failure, Rapu Nui is an unlikely story of success’, they claim. Whichever is the case, there are surely some valuable lessons which the world at large can learn from the story of Rapa Nui.
Answer: vi Two opposing views about the Rapanui people
Key words: opposing views
Trong đoạn G ta thấy tác giả nêu lên 2 luận điểm khác nhau “one of an island populated by peaceful and ingenious moai builders and careful stewards of the land, rather than by reckless destroyers ruining their own environment and society. ‘Rather than a case of abject failure, Rapu Nui is an unlikely story of success’, they claim.” Tiếp đó tác giả khẳng định thêm về hai trường hợp “Whichever is the case, …“
=”một hòn đảo được cư ngụ bởi những người chế tác tượng moai khéo léo và ôn hoà, và là những người quản lý đất đai rất cẩn thận, chứ không phải là những kẻ phá hoại vô ý thức đã tàn phá môi trường và xã hội của chính họ. Họ khẳng định rằng ‘Đảo Phục Sinh đúng ra là một câu chuyện về sự thành công hiếm có chứ không phải là một thất bại đáng chê trách. Cho dù trường hợp nào là đúng chăng nữa,..”
populated by peaceful and ingenious..careful stewards..rather than by reckless destroyers..‘Rather than a case of abject failure,..unlikely story of success..Whichever is the case = Two opposing views about the Rapanui people
cư ngụ bởi..khéo léo và ôn hoà..quản lý đất đai rất cẩn thận, chứ không phải là những kẻ phá hoại vô ý thức..một câu chuyện về sự thành công hiếm có chứ không phải là một thất bại đáng chê trách. Cho dù trường hợp nào là đúng chăng nữa= Hai quan điểm đối lập về người Rapanui
Dựa vào những dữ liệu trên ta kết luật đáp án của câu 20 là vi
view = case
opposing = peaceful, ingenious, careful – reckless – abject failure – success
In the paragraph G “one of an island populated by peaceful and ingenious moai builders and careful stewards of the land, rather than by reckless destroyers ruining their own environment and society. ‘Rather than a case of abject failure, Rapu Nui is an unlikely story of success’, they claim.” Then he asserts “Whichever is the case, …“
populated by peaceful and ingenious..careful stewards..rather than by reckless destroyers..‘Rather than a case of abject failure,..unlikely story of success..Whichever is the case = Two opposing views about the Rapanui people
Therefore, the answer is: vi
view = case
opposing = peaceful, ingenious, careful – reckless – abject failure – success
Questions 14 – 20 là dạng câu hỏi Matching headings trong Ielts Reading. Bạn có thể cần xem hướng dẫn chi tiết cách làm dạng câu hỏi này tại ĐÂY
Questions 20 – 24 là dạng câu hỏi Summary completion trong Ielts Reading. Bạn có thể cần xem hướng dẫn chi tiết cách làm dạng câu hỏi này tại ĐÂY
Jared Diamond’s View
Diamond believes that the Polynesian settlers on Rapa Nui destroyed its forests, cutting down its trees for fuel and clearing land for 21 ……………… Twentieth-century discoveries of pollen prove that Rapa Nui had once been covered in palm forests, which had turned into grassland by the time the Europeans arrived on the island. When the islanders were no longer able to build the 22 ………………. they needed to go fishing, they began using the island’s 23 ………………. as a food source, according to Diamond. Diamond also claims that the moai were built to show the power of the island’s chieftains, and that the methods of transporting the statues needed not only a great number of people, but also a great deal of 24 ……………….
21. Diamond believes that the Polynesian settlers on Rapa Nui destroyed its forests, cutting down its trees for fuel and clearing land for 21 ………………
= Diamond tin rằng những người Polynesian đến định cư ở Rapa Nui đã phá huỷ những cánh rừng của nó, đốn hạ cây cối làm củi đốt và khai hoang đất cho…………..
Answer: farming
Key words: destroyed forests, cutting down trees for fuel, clearing land for
Dựa vào các từ khoá trong câu hỏi và tiêu đề của đoạn summary ta thấy thông tin tương ứng trong đoạn B “US scientist Jared Diamond believes that the Rapanui people – descendants of Polynesian settlers – wrecked their own environment. They had unfortunately settled on an extremely fragile island – dry, cool, and too remote to be properly fertilised by windblown volcanic ash. When the islanders cleared the forests for firewood and farming, the forests didn’t grow back“
= “Nhà khoa học Mỹ Jared Diamond tin rằng những người Rapanui – hậu duệ của những người khai hoang Polynesia – đã tàn phá môi trường của chính họ. Họ đã không may mắn khi định cư ở một hòn đảo cực kỳ yếu ớt – khô, lạnh, và quá xa xôi để có thể nhận được nguồn dinh dưỡng từ các cơn gió mang theo tro bụi của núi lửa. Khi những cư dân trên đảo chặt phá rừng cho củi đốt và trồng trọt, những khu rừng này đã không mọc trở lại“
Diamond believes ..wrecked t..cleared the forests for firewood and…farming…. = Diamond believes that the Polynesian settlers on Rapa Nui destroyed its forests, cutting down its trees for fuel and clearing land for ………………
Diamond tin rằng..đã tàn phá..chặt phá rừng cho củi đốt và…trồng trọt…. = Diamond tin rằng những người Polynesian đến định cư ở Rapa Nui đã phá huỷ những cánh rừng của nó, đốn hạ cây cối làm củi đốt và khai hoang đất cho…………..
Dựa vào những dữ liệu trên ta kết luật đáp án của câu 21 là farming
destroyed = wrecked
cutting down trees, clearing land = clear the forests
In the paragraph B “US scientist Jared Diamond believes that the Rapanui people – descendants of Polynesian settlers – wrecked their own environment. They had unfortunately settled on an extremely fragile island – dry, cool, and too remote to be properly fertilised by windblown volcanic ash. When the islanders cleared the forests for firewood and farming, the forests didn’t grow back“
Diamond believes ..wrecked t..cleared the forests for firewood and…farming…. = Diamond believes that the Polynesian settlers on Rapa Nui destroyed its forests, cutting down its trees for fuel and clearing land for ………………
Therefore, the answer is: farming
destroyed = wrecked
cutting down trees, clearing land = clear the forests
22. When the islanders were no longer able to build the 22 ………………. they needed to go fishing
= Khi những cư dân đảo không còn có thể làm…………..họ cần để đi đánh bắt cá
Answer: canoes
Key words: no longer able to build, needed to go fishing
Dựa vào các từ khoá trong câu hỏi và tiêu đề của đoạn summary ta thấy thông tin tương ứng trong đoạn B “As trees became scarce and they could no longer construct wooden canoes for fishing,..“
= “Khi lượng cây cối đã trở nên khan hiếm và họ đã không thể làm thuyền bè bằng gỗ để đánh bắt cá nữa”
they could no longer construct wooden ..canoes.. for fishing = When the islanders were no longer able to build the ………………. they needed to go fishing
họ đã không thể làm ..thuyền bè.. bằng gỗ để đánh bắt cá nữa = Khi những cư dân đảo không còn có thể làm…………..họ cần để đi đánh bắt cá
Dựa vào những dữ liệu trên ta kết luật đáp án của câu 22 là canoes
build = construct
In the paragraph B “As trees became scarce and they could no longer construct wooden canoes for fishing“
they could no longer construct wooden ..canoes.. for fishing =When the islanders were no longer able to build the ………………. they needed to go fishing
Therefore, the answer is: canoes
build = construct
23. When the islanders were no longer able to build the 22..canoes... they needed to go fishing, they began using the island’s 23 ………………. as a food source, according to Diamond.
= Khi những cư dân đảo không còn có thể làm…………..họ cần để đi đánh bắt cá, họ đã bắt đầu sử dụng ……………. của đảo như là một nguồn thức ăn, theo Diamond.
Answer: birds
Key words: no longer able to build, needed to go fishing, using, as a food source
Dựa vào các từ khoá trong câu hỏi và tiêu đề của đoạn summary ta thấy thông tin tương ứng trong đoạn B “As trees became scarce and they could no longer construct wooden canoes for fishing, they ate birds.“
= “Khi lượng cây cối đã trở nên khan hiếm và họ đã không thể làm thuyền bè bằng gỗ để đánh bắt cá nữa, họ đã ăn chim chóc”
they could no longer construct wooden ..canoes.. for fishing, they ate ..birds.. =When the islanders were no longer able to build the ..canoes..they needed to go fishing they began using the island’s ………………. as a food source, according to Diamond.
họ đã không thể làm ..thuyền bè.. bằng gỗ để đánh bắt cá nữa, họ đã ăn ..chim chóc.. = Khi những cư dân đảo không còn có thể làm…………..họ cần để đi đánh bắt cá họ đã bắt đầu sử dụng ……………. của đảo như là một nguồn thức ăn, theo Diamond.
Dựa vào những dữ liệu trên ta kết luật đáp án của câu 23 là birds
using as a food source = ate
In the paragraph B “As trees became scarce and they could no longer construct wooden canoes for fishing, they ate birds.“
they could no longer construct wooden ..canoes.. for fishing, they ate ..birds.. =When the islanders were no longer able to build the ..canoes..they needed to go fishing they began using the island’s ………………. as a food source, according to Diamond.
Therefore, the answer is: birds
using as a food source = ate
24. Diamond also claims that the moai were built to show the power of the island’s chieftains, and that the methods of transporting the statues needed not only a great number of people, but also a great deal of 24 ……………….
= Diamond cũng cho rằng moai được tạo ra để phô trương sức mạnh của các thủ lĩnh đối lập trên đảo, và theo đó các phương pháp vận chuyển các bức tượng yêu cầu không chỉ một lượng lớn về người mà còn cả một lượng lớn về 24………………..
Answer: wood
Key words: show power, island’s chieftains, methods of transporting, statues, needed great number of people, also great deal of
Dựa vào các từ khoá trong câu hỏi và tiêu đề của đoạn summary ta thấy thông tin tương ứng trong đoạn C “Diamond interprets them as power displays by rival chieftains who, trapped on a remote little island, lacked other ways of asserting their dominance. They competed by building ever bigger figures. Diamond thinks they laid the moai on wooden sledges, hauled over log rails, but that required both a lot of wood and a lot of people.“
= “Diamond diễn giải chúng như là sự phô trương sức mạnh của các thủ lĩnh đối địch, những người bị mắc kẹt ở một hòn đảo nhỏ xa xôi và không có cách nào khác để khẳng định sự thống trị của họ. Họ cạnh tranh nhau bằng cách tạo nên những bức tượng ngày một lớn hơn. Diamond cho rằng họ đã đặt tượng lên các xe gỗ, kéo trên các đường ray bằng thân cây, nhưng việc đó đòi hỏi rất nhiều gỗ lẫn nhân công.”
Diamond..power displays.. figures..moai on wooden sledges, hauled over log rails..required both a lot of ..wood.. and a lot of people = Diamond also claims that the moai were built to show the power of the island’s chieftains, and that the methods of transporting the statues needed not only a great number of people, but also a great deal of 24 ………………
Diamond..phô trương sức mạnh..bức tượng..đặt tượng lên các xe gỗ, kéo trên các đường ray bằng thân cây,.. đòi hỏi rất nhiều ..gỗ.. lẫn nhân công = Diamond cũng cho rằng moai được tạo ra để phô trương sức mạnh của các thủ lĩnh đối lập trên đảo, và theo đó các phương pháp vận chuyển các bức tượng yêu cầu không chỉ một lượng lớn về người mà còn cả một lượng lớn về 24………………..
Dựa vào những dữ liệu trên ta kết luật đáp án của câu 24 là wood
show = display
statues = figures
methods of transporting = laid moai on wooden sledges, hauled over log rails
needed = required
a great number of = a great deal of = a lot of
In the paragraph C “Diamond interprets them as power displays by rival chieftains who, trapped on a remote little island, lacked other ways of asserting their dominance. They competed by building ever bigger figures. Diamond thinks they laid the moai on wooden sledges, hauled over log rails, but that required both a lot of wood and a lot of people.“
Diamond..power displays.. figures..moai on wooden sledges, hauled over log rails..required both a lot of ..wood.. and a lot of people = Diamond also claims that the moai were built to show the power of the island’s chieftains, and that the methods of transporting the statues needed not only a great number of people, but also a great deal of 24 ………………
Therefore, the answer is: wood
show = display
statues = figures
methods of transporting = laid moai on wooden sledges, hauled over log rails
needed = required
a great number of = a great deal of = a lot of
Questions 20 – 24 là dạng câu hỏi Summary completion trong Ielts Reading. Bạn có thể cần xem hướng dẫn chi tiết cách làm dạng câu hỏi này tại ĐÂY
Questions 25 – 26 là dạng câu hỏi Summary completion trong Ielts Reading. Bạn có thể cần xem hướng dẫn chi tiết cách làm dạng câu hỏi này tại ĐÂY
25-26 : On what points do Hunt and Lipo disagree with Diamond?
A. the period when the moai were created
B. how the moai were transported
C. the impact of the moai on Rapanui society
D. how the moai were carved
E. the origins of the people who made the moai
Answer: B và C
Key words: points, disagree
Dựa vào đầu bài của câu hỏi, ta cần tìm thông tin về “Hunt và Lipo không đồng ý với Diamond về điều gì = what Hunt and Lipo don’t agree with Diamond?”
Trong đoạn C tác giả viết “Diamond thinks they laid the moai on wooden sledges, hauled over log rails, but that required both a lot of wood and a lot of people” = “Diamond cho rằng họ đã đặt tượng lên các xe gỗ, kéo trên các đường ray bằng thân cây, nhưng việc đó đòi hỏi rất nhiều gỗ lẫn nhân công“
Và ta thấy tác giả nêu quan điểm trái chiều của Hunt và Lipo trong đoạn E “Hunt and Lipo…They also believe that moving the moai required few people and no wood” = “Họ cũng tin rằng việc di chuyển tượng moai chỉ đòi hỏi rất ít người mà không cần đến gỗ“
Từ các dữ liệu trên, ta chọn đáp án B. how the moai were transported = tượng moai đã được vận chuyển như thế nào
how moai transported = that required both a lot of wood and a lot of people ><moving the moai required few people and no wood
Cũng trong đoạn C tác giả nêu “Diamond thinks they laid the moai on wooden sledges, hauled over log rails, but that required both a lot of wood and a lot of people. To feed the people, even more land had to be cleared.” = “Diamond cho rằng họ đã đặt tượng lên các xe gỗ, kéo trên các đường ray bằng thân cây, nhưng việc đó đòi hỏi rất nhiều gỗ lẫn nhân công. Để cung cấp đủ lương thực cho các nhân công này, đã có rất nhiều vùng đất cần được phát quang thêm“
Nhưng trong đoạn D ta thấy “but they believe the islanders themselves weren’t to blame. And the moai certainly weren’t. Archaeological excavations indicate that the Rapanui went to heroic efforts to protect the resources of their wind-lashed, infertile fields. They built thousands of circular stone windbreaks and gardened inside them, and used broken volcanic rocks to keep the soil moist” = “nhưng họ tin rằng bản thân những cư dân trên đảo không đáng bị đổ lỗi. Và chắc chắn cũng không phải do các bức tượng moai. Những cuộc khai quật khảo cổ chỉ ra rằng người Rapanui đã có những nỗ lực lớn lao để bảo vệ nguồn tài nguyên của những vùng đất cằn cỗi đầy gió lốc của họ. Họ đã tạo ra hàng nghìn vật chắn gió hình tròn bằng đá rồi dựng bên trong chúng, và sử dụng đá vỡ của núi lửa để giữ ẩm cho đất“
windbreaks và volcanic rocks = the moai
Từ các dữ liệu trên ta chọn đáp án C the impact of the moai on Rapanui society = ảnh hưởng của tượng moai đối với xã hội Rapanui
impact of moai = required both a lot of wood and a lot of people, more land had to be cleared >< the moai certainly weren’t, protect the resources, built thousands of circular stone windbreaks, used broken volcanic rocks to keep the soil moist
Based on the question we need to find “what Hunt and Lipo don’t agree with Diamond?”
In the pragraph C “Diamond thinks they laid the moai on wooden sledges, hauled over log rails, but that required both a lot of wood and a lot of people“
And in E “Hunt and Lipo…They also believe that moving the moai required few people and no wood”
Therefore the answer is B how the moai were transported
how moai transported = that required both a lot of wood and a lot of people ><moving the moai required few people and no wood
In C the writer also declares “Diamond thinks they laid the moai on wooden sledges, hauled over log rails, but that required both a lot of wood and a lot of people. To feed the people, even more land had to be cleared.”
Then in D “but they believe the islanders themselves weren’t to blame. And the moai certainly weren’t. Archaeological excavations indicate that the Rapanui went to heroic efforts to protect the resources of their wind-lashed, infertile fields. They built thousands of circular stone windbreaks and gardened inside them, and used broken volcanic rocks to keep the soil moist“
windbreaks và volcanic rocks = the moai
Therefore the answer is C the impact of the moai on Rapanui society
impact of moai = required both a lot of wood and a lot of people >< the moai certainly weren’t, protect the resources, built thousands of circular stone windbreaks, used broken volcanic rocks to keep the soil moist
Questions 25 – 26 là dạng câu hỏi Summary completion trong Ielts Reading. Bạn có thể cần xem hướng dẫn chi tiết cách làm dạng câu hỏi này tại ĐÂY
Cambridge IELTS 11: Test 2 – Reading Passage 1 Solution with keyword tables & Translation
Cambridge IELTS 11: Test 2 – Reading Passage 3 Solution with keyword tables & Translation
———————————-
Cambridge IELTS 11 Keywords and Phrases in the Passage 2 Test 2
| Keywords in the questions | Similar words in the passage |
| undisputed | definitively proved |
| in doubt | question |
| diminishing | scare, no longer, decrease |
| food resource | fishing, crop yields |
| statues | the moai |
| made situation worse | accelerated the self-destruction |
| evidence | archaeological excavations indicate |
| environment management | sustainable farming |
| a theory | that issue |
| supports | backs up |
| local belief | Rapanui folklore |
| destruction | the loss, decimate |
| inhabitant’s control | the settlers..responsible |
| outside | not wholly |
| view | case |
| opposing | peaceful, ingenious, careful – reckless – abject failure – success |
| destroyed | wrecked |
| cutting down trees, clearing land | clear the forests |
| build | construct |
| using as a food source | ate |
| show | display |
| statues | figures |
| methods of transporting | laid moai on wooden sledges, hauled over log rails |
| needed | required |
| a great number of | a great deal of = a lot of |
| Words & phrases in the text | Meaning according to the text |
| settle | Move with a group of others to live in a new country or area di cư thành bầy đàn, nhóm đến một vùng đất mới |
| carve | Cut (a hard material) in order to produce an object, design, or inscription đẽo, trạm, khắc |
| platform | A raised level surface on which people or things can stand bục, bệ |
| identity | The fact of being who or what a person or thing is nét để nhận dạng, nét để nhận biết |
| ethnography | The scientific description of peoples and cultures with their customs, habits, and mutual differences dân tộc học |
| stranded | Left without the means to move from somewhere mắc kẹt |
| extraterestrial | Of or from outside the earth or its atmosphere ngoài hành tinh |
| definitively | in a way that is not able to be changed or improved rạch ròi, dứt khoát, chắc chắn |
| creation | A thing which has been made or invented, especially something showing artistic talent tác phẩm |
| folklore | The traditional beliefs, customs, and stories of a community, passed through the generations by word of mouth văn học dân gian, truyền thống dân gian |
| drag | Pull (someone or something) along forcefully, roughly, or with difficulty kéo bằng sức mạnh |
| scrawny | meagre or stunted Khẳng khiu, gầy nhẳng |
| meagre | lean; thin gầy, mỏng |
| stunt | Prevent from growing or developing properly làm còi cọc, làm chậm phát triển |
| sediment | Matter that settles to the bottom of a liquid; dregs trầm tích |
| lush | growing luxuriantly tươi tốt sum suê |
| descendant | A person, plant, or animal that is descended from a particular ancestor con cháu, hậu duệ |
| be descended from | Be a blood relative of là con cháu của |
| settler | A person who moves with a group of others to live in a new country or area người di cư theo nhóm, theo bầy đàn |
| wreck | Destroy or severely damage phá huỷ, tàn phá |
| fragile | Easily destroyed or threatened dễ bị huỷ hoại |
| fertilise | Make (soil or land) more fertile or productive by adding suitable substances to it làm cho phì nhiêu, làm cho màu mỡ |
| erosion | The process of eroding or being eroded by wind, water, or other natural agents sự bào/ăn mòn bởi các yếu tố tự nhiên như gió, nước… |
| descend | Move or fall downwards sa sút, sa vào |
| cannibalism | The practice of eating the flesh of one’s own species ăn thịt lẫn nhau |
| chieftain | The leader of a people or clan thủ lĩnh |
| figure | A representation of a human or animal form in drawing or sculpture hình tượng của người hoặc thú trong hội hoạ hoặc điêu khắc |
| ledge | A small lightweight vehicle, either on runners or having a smooth bottom surface, used for sliding downhill over snow or ice một phương tiện di chuyển nhẹ và nhỏ, đặt trên xe có bánh hoặc có bề mặt đáy nhẵn, dùng để trượt xuống dốc hoặc trên tuyết |
| haul | pull or drag with effort or force cố sức kéo |
| topple | Overbalance or cause to overbalance and fall làm đổ, đốn ngã |
| catatrophe | An event causing great and usually sudden damage or suffering; a disaster thảm hoạ |
| ecological | Relating to or concerned with the relation of living organisms to one another and to their physical surroundings thuộc sinh thái |
| wind-lashed | Subject to violent gusts of wind chịu đựng những cơn gió mạnh hung dữ |
| gust | A sudden strong rush of wind cơn gió mạnh |
| infertile | (of land) unable to sustain crops or vegetation cằn cỗi |
| windbreak | A thing, such as a row of trees or a fence, wall, or screen, that provides shelter or protection from the wind vật chắn gió |
| upritht | sitting or standing with the back straight thẳng đứng |
| manoeuvre | Move skilfully or carefully di chuyển một cách khéo léo và thận trọng |
| replica | A duplicate of an original artistic work bản sao |
| rock
side to side |
move gently to and fro or from side to side di chuyển đằng trước ra đằng sau hay bên trái sang bên phải một cách nhẹ nhàng ; lắc lư, dao động
moving to the left and then to the right |
| groove | A long, narrow cut or depression in a hard material đường rãnh, đường soi, đường rạch khía |
| overrun | Spread over or occupy (a place) in large numbers tràn lan |
| reseed | Sow (an area of land) with seed, especially grass seed, again gieo hạt |
| doom | Cause to have an unfortunate and inescapable outcome đoạ đày, bắt phải chịu sự nghiệt ngã, hạ lệnh xử tử |
| immunity | The ability of an organism to resist a particular infection or toxin by the action of specific antibodies or sensitized white blood cells sự miễn dịch |
| decimate | Kill, destroy, or remove a large proportion of tàn sát, sát hại nhiều, làm tiêu hao nhiều |
| shrivel | Wrinkle and contract or cause to wrinkle and contract, especially due to loss of moisture làm quăn lại, làm teo lại |
| ingenious | clever, original, and inventive khéo léo, tài tình, mưu trí |
| steward | A person whose responsibility it is to take care of something người giữ trách nhiệm chăm nom |
| reckless | doing something dangerous and not worrying about the risks and the possible results làm việc vô ý thức, thiếu lưu tâm và không thèm quan tâm đến những hậu quả có thể xảy ra |
———————————-
DỊCH TIẾNG VIỆT
Các từ được in đậm được liệt kê trong bảng từ vựng cuối bài.
Bài dịch phục vụ người học tiếng Anh, hiểu cách tác giả sử dụng từng công cụ từ vựng để truyền tải ý muốn nói. Do đó không chỉ là dịch ý đơn thuần để hiểu nghĩa, bài dịch giữ tính chất word by word, hạn chế bỏ sót từ, hay đảo thứ tự của từ trong câu. Việc này giúp bạn đọc hiểu, thấy rõ, và học cách dùng và sắp xếp từ ngữ của người bản ngữ cũng như giữ được văn phong của tác giả.
Dù có cố gắng đến đâu, bài dịch vẫn có thể có sai sót. Rất hoan nghênh sự góp ý của các bạn qua mục comment cuối bài.
What destroyed the civilisation of Easter Island?
Điều gì đã phá huỷ nền văn minh của đảo Phục sinh?
| A Easter Island, or Rapu Nui as it is known locally, is home to several hundred ancient human statues – the moai. After this remote Pacific island was settled by the Polynesians, it remained isolated for centuries. All the energy and resources that went into the moai – some of which are ten metres tall and weigh over 7,000 kilos – came from the island itself. Yet when Dutch explorers landed in 1722, they met a Stone Age culture. The moai were carved with stone tools, then transported for many kilometres, without the use of animals or wheels, to massive stone platforms. The identity of the moai builders was in doubt until well into the twentieth century. Thor Heyerdahl, the Norwegian ethnographer and adventurer, thought the statues had been created by pre-Inca peoples from Peru. Bestselling Swiss author Erich von Daniken believed they were built by strandedextraterrestrials. Modern science – linguistic, archaeological and genetic evidence – has definitively proved the moai builders were Polynesians, but not how they moved their creations. (Q14) Local folklore maintains that the statues walked, while researchers have tended to assume the ancestors dragged the statues somehow, using ropes and logs. |
Đảo Phục Sinh, hay Rapu Nui theo tiếng địa phương, là nơi tồn tại hàng trăm pho tượng người cổ đại – moai. Sau khi người Polynesians đến định cư ở hòn đảo xa xôi của Thái Bình Dương này, nó vẫn tách biệt với thế giới trong nhiều thế kỷ. Tất cả các nguồn tài nguyên và năng lượng đã được sử dụng để tạo nên các pho tượng moai – một số trong đó cao đến 10 mét và nặng hơn 7,000 kg – tất cả đều là của hòn đảo. Đến tận năm 1722 khi những nhà thám hiểm Hà Lan đặt chân lên đảo, họ đã phát hiện ra một nền văn hóa thời đồ đá. Các tượng moai này được chạm khắc bằng các dụng cụ bằng đá, sau đó được vận chuyển nhiều cây số đến các bệ đá lớn mà không sử dụng đến bánh xe hay các loài động vật. Danh tính của những người tạo dựng lên tượng moai vẫn còn là ẩn số cho đến tận thế kỷ XX. Thor Heyerdahl, nhà dân tộc học và là một nhà thám hiểm người Na Uy, cho rằng các bức tượng này đã được tạo ra bởi tổ tiên của người Inca ở Peru. Tác giả được ưa chuộng người Thụy Sỹ, Erich von Daniken lại tin rằng chúng được tạo nê bởi những người ngoài hành tinh bị mắc kẹt ở đây. Khoa học hiện đại với những bằng chứng về ngôn ngữ, khảo cổ và di truyền đã chứng minh chắc chắn rằng người Polynesia là những người đã tạo ra những bức tượng moai, nhưng không tìm ra được cách họ di chuyển những tác phẩm của họ như thế nào. (Q14) Theo văn học dân gian của địa phương thì những bức tượng đã tự bước đi, trong khi các nhà nghiên cứu có thiên hướng cho rằng tổ tiên của người bản địa bằng cách nào đó đã kéo những bức tượng đi chỉ với dây thừng và những khúc thân cây. |
| B When the Europeans arrived, Rapa Nui was grassland, with only a few scrawny trees. In the 1970s and 1980s, though, researchers found pollen preserved in lake sediments, which proved the island had been covered in lush palm forests for thousands of years. Only after the Polynesians arrived did those forests disappear. US scientist Jared Diamond believes that the Rapanui people – descendants of Polynesian settlers – wrecked their own environment. They had unfortunately settled on an extremely fragile island – dry, cool, and too remote to be properly fertilised by windblown volcanic ash. When the islanders cleared the forests for firewood and farming, the forests didn’t grow back. (Q21) As trees became scarce and they could no longer construct wooden canoes for fishing, (Q22) they ate birds. (Q23) Soil erosion decreased their crop yields. (Q15) Before Europeans arrived, the Rapanui had descended into civil war and cannibalism, he maintains. The collapse of their isolated civilisation, Diamond writes, is a ’worst-case scenario for what may lie ahead of us in our own future’. |
Khi người châu Âu đến đây, Rapa Nui là vùng đồng cỏ với một vài cây khẳng khiu yếu ớt. Tuy vậy, trong thập kỷ 1970 và 1980, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy phấn hoa được bảo quản trong các trầm tích của các hồ nước, chúng đã chứng minh là hòn đảo đã từng được bao phủ bởi những rừng cọ tươi tốt qua nhiều thiên niên kỷ. Chỉ sau khi người Polynesia đến định cư những khu rừng ấy đã biến mất. Nhà khoa học Mỹ Jared Diamond tin rằng những người Rapanui – hậu duệ của những người khai hoang Polynesia – đã tàn phá môi trường của chính họ. Họ đã không may mắn khi định cư ở một hòn đảo cực kỳ yếu ớt – khô, lạnh, và quá xa xôi để có thể nhận được nguồn dinh dưỡng từ các cơn gió mang theo tro bụi của núi lửa. Khi những cư dân trên đảo chặt phá rừng cho củi đốt và trồng trọt, những khu rừng này đã không mọc trở lại. (Q21) Khi lượng cây cối đã trở nên khan hiếm và họ đã không thể làm thuyền bè bằng gỗ để đánh bắt cá nữa, (Q22) họ đã chuyển sang ăn chim chóc. (Q23) Sự xói mòn đất đai đã làm giảm sản lượng mùa màng. (Q15) Trước khi người châu Âu đến, người Rapanui đã rơi vào cuộc nội chiến và ăn thịt lẫn nhau, ông ta khẳng định. Diamond viết, sự sụp đổ của nền văn minh bị cô lập của họ là ‘một viễn cảnh tệ hại nhất cho những gì có thể đang chờ đợi chúng ta trong tương lai’. |
| C The moai, he thinks, accelerated the self-destruction. Diamond interprets them as power displays by rival chieftains who, trapped on a remote little island, lacked other ways of asserting their dominance. They competed by building ever bigger figures. Diamond thinks they laid the moai on wooden sledges, hauled over log rails, but that required both a lot of wood and a lot of people. (Q24) (Q25) To feed the people, even more land had to be cleared. (Q16) (Q26) When the wood was gone and civil war began, the islanders began toppling the moai. By the nineteenth century none were standing. |
Ông cho rằng những bức tượng kia đã thúc đẩy quá trình tự huỷ hoại. Diamond diễn giải chúng như là sự phô trương sức mạnh của các thủ lĩnh đối địch, những người bị mắc kẹt ở một hòn đảo nhỏ xa xôi và không có cách nào khác để khẳng định sự thống trị của họ. Họ cạnh tranh nhau bằng cách tạo nên những bức tượng ngày một lớn hơn. Diamond cho rằng họ đã đặt tượng lên các xe gỗ, kéo trên các đường ray bằng thân cây, nhưng việc đó đòi hỏi rất nhiều gỗ lẫn nhân công. (Q24) (Q25) Để cung cấp đủ lương thực cho các nhân công này, đã có rất nhiều vùng đất cần được phát quang thêm. (Q16) (Q26) Khi gỗ đã cạn kiệt và cuộc nội chiến bắt đầu, những cư dân trên đảo bắt đầu kéo đổ các bức tượng xuống. Cho đến thế kỷ 19 đã không có bức tượng nào còn đứng thẳng. |
| D Archaeologists Terry Hunt of the University of Hawaii and Carl Lipo of California State University agree that Easter Island lost its lush forests and that it was an ‘ecological catastrophe‘ – but they believe the islanders themselves weren’t to blame. And the moai certainly weren’t. Archaeological excavations indicate that the Rapanui went to heroic efforts to protect the resources of their wind-lashed, infertile fields. They built thousands of circular stone windbreaks and gardened inside them, and used broken volcanic rocks to keep the soil moist. (Q26) In short, Hunt and Lipo argue, the prehistoric Rapanui were pioneers of sustainable farming. (Q17) |
Hai nhà khảo cổ học, Terry Hunt thuộc Đại học Hawaii và Carl Lipo thuộc Đại học Bang California, đều đồng ý rằng đảo Phục Sinh đã mất đi những khu rừng tươi tốt và đó là một “thảm hoạ sinh thái” – nhưng họ tin rằng bản thân những cư dân trên đảo không đáng bị đổ lỗi. Và chắc chắn cũng không phải do các bức tượng moai. Những cuộc khai quật khảo cổ chỉ ra rằng người Rapanui đã có những nỗ lực lớn lao để bảo vệ nguồn tài nguyên của những vùng đất cằn cỗi đầy gió lốc của họ. Họ đã tạo ra hàng nghìn vật chắn gió hình tròn bằng đá rồi dựng bên trong chúng, và sử dụng đá vỡ của núi lửa để giữ ẩm cho đất. (Q26) Tóm lại, Hunt và Lipo cho rằng người Rapanui tiền sử chính là những người tiên phong trong hoạt động canh tác nông nghiệp bền vững. (Q17) |
| E Hunt and Lipo contend that moai-building was an activity that helped keep the peace between islanders. They also believe that moving the moai required few people and no wood, because they were walked upright.(Q25) On that issue, Hunt and Lipo say, archaeological evidence backs up Rapanui folklore. (Q18) Recent experiments indicate that as few as 18 people could, with three strong ropes and a bit of practice, easily manoeuvre a 1,000 kg moai replica a few hundred metres. The figures’ fat bellies tilted them forward, and a D-shaped base allowed handlers to roll and rock them side to side. |
Hunt và Lipo cho rằng việc tạo ra các bức tượng moai là một hoạt động giúp giữ gìn hòa bình giữa các cư dân đảo. Họ cũng tin rằng việc di chuyển tượng moai chỉ đòi hỏi rất ít người mà không cần đến gỗ, (Q25) bởi vì những bức tượng đã được di chuyển thẳng đứng. Về vấn đề này, Hunt và Lipo nói rằng các bằng chứng khảo cổ đã củng cố cho các truyền thuyết của người Rapanui. (Q18) Những thí nghiệm gần đây cho thấy chỉ cần 18 người với ba sợi dây thừng và một chút luyện tập là có thể dễ dàng di chuyển một bản sao của một bức tượng moai nặng 1,000 kg đi được vài trăm mét. Phần bụng nhô ra trên các bức tượng khiến chúng nghiêng về phía trước, và một chân đế hình chữ D cho phép người điều khiển cuộn và day lắc sang hai bên để di chuyển chúng. |
| Moreover, Hunt and Lipo are convinced that the settlers were not wholly responsible for the loss of the island’s trees. Archaeological finds of nuts from the extinct Easter Island palm show tiny grooves, made by the teeth of Polynesian rats. The rats arrived along with the settlers, and in just a few years, Hunt and Lipo calculate, they would have overrun the island. They would have prevented the reseeding of the slow-growing palm trees and thereby doomed Rapa Nui’s forest, even without the settlers’ campaign of deforestation. No doubt the rats ate birds’ eggs too. Hunt and Lipo also see no evidence that Rapanui civilisation collapsed when the palm forest did. They think its population grew rapidly and then remained more or less stable until the arrival of the Europeans, who introduced deadly diseases to which islanders had no immunity. Then in the nineteenth century slave traders decimated the population, (Q19) which shrivelled to 111 people by 1877. | Hơn nữa, Hunt và Lipo tin rằng những người đến định cư không phải chịu trách nhiệm hoàn toàn cho sự biến mất của cây cối trên đảo. Các phát hiện khảo cổ học tìm thấy trên hạt của giống cọ đã tuyệt chủng trên đảo Phục Sinh có những rãnh nhỏ xíu gây nên bởi răng của loài chuột Polynesia. Những con chuột đã đến đây cùng với những người dân đến định cư, theo tính toán của Hunt và Lipo thì chỉ cần vài năm là chúng đã tràn ngập trên hòn đảo rồi. Chúng đã cản trở tiến trình gieo trồng lại những cây cọ phát triển chậm và theo đó đã phá hủy các cánh rừng trên đảo Phục Sinh mà thậm chí chẳng cần đến những chiến dịch phá rừng của dân đến định cư. Chẳng nghi ngờ gì về việc loài chuột còn ăn cả trứng của chim chóc nữa. Hunt và Lipo cũng không tìm thấy bằng chứng chứng minh nền văn minh của người Rapanui sụp đổ khi rừng cọ biến mất. Họ cho rằng dân số trên đảo đã tăng nhanh và giữ ở mức tương đối ổn định cho đến khi những người châu Âu đổ bộ lên đảo, những người đã đem đến những bệnh dịch chết người mà cư dân đảo không hề có miễn dịch với chúng. Sau đó vào thế kỉ XIX, bọn lái buôn nô lệ đã khiến cho dân số bị sụt giảm nghiêm trọng, (Q19) chỉ còn 111 người vào năm 1877. |
| Hunt and Lipo’s vision, therefore, is one of an island populated by peaceful and ingenious moai builders and careful stewards of the land, rather than by reckless destroyers ruining their own environment and society. ‘Rather than a case of abject failure, Rapu Nui is an unlikely story of success’, they claim. Whichever is the case, (Q20) there are surely some valuable lessons which the world at large can learn from the story of Rapa Nui. | Vì vậy, điều mà Hunt và Lipo nhìn thấy là một hòn đảo được cư ngụ bởi những người chế tác tượng moai khéo léo và ôn hoà, và là những người chăm sóc đất đai rất cẩn thận, chứ không phải là những kẻ phá hoại vô ý thức đã tàn phá môi trường và xã hội của chính họ. Họ khẳng định rằng ‘Đảo Phục Sinh đúng ra là một câu chuyện về sự thành công hiếm có chứ không phải là một thất bại đáng chê trách’. Cho dù trường hợp nào là đúng chăng nữa, (Q20) chắc chắn có những bài học đắt giá mà toàn bộ thế giới có thể học từ câu chuyện của người Rapa Nui. |
Trên đây là đáp án có giải thích chi tiết kèm các bảng keywords được sử dụng trong bài đọc và câu hỏi cùng với phần dịch tiếng Việt của Cambridge 11, Test 2, Passage 2 – What destroyed the civilisation of the Easter Island.
Cambridge IELTS 11: Test 2 – Reading Passage 1 Solution with keyword tables & Translation
Cambridge IELTS 11: Test 2 – Reading Passage 3 Solution with keyword tables & Translation
P/s: Ngoài những bài giảng online cho những người tự học tiếng Anh, Ielts, nếu muốn học kỹ và chất lượng hơn với các lớp học ít người, học phí thấp các bạn có thể tham gia các lớp luyện thi Ielts offline trên đường Nguyễn Trãi – Thanh Xuân – Hà Nội của Ms. Ngân Hoa nhé.
CÁC KHÓA HỌC OFFLINE CỦA Ms. NGÂN HOA
Hướng dẫn các kỹ năng Ielts:
Luyện thi tốt nghiệp THPT & ĐH
Related posts:
Cam 11, Test 2, Reading Pas 3 – Đáp án, giải thích, keywords, bài dịch
Cam11, Test 2, Reading Pas 1- Đáp án, giải thích, keywords, bài dịch -Raising the Mary Rose
Cam 11, Test 3, Reading Passage 1 – Đáp án, bài dịch, từ vựng
Cam 11, Test 3, Reading Pas 2 – Giải thích đáp án, bài dịch, từ vựng
Cam 11, Test 3, Reading Pas 3 – Giải thích đáp án, bài dịch, từ vựng
