Cam 5, Test 2, Reading Pas 3 – Dịch tiếng Việt – The birth of scientific English – Ielts

Cambridge Ielts 5 – Test 2 – Passage 3

The birth of scientific English

———————————-

DỊCH TIẾNG VIỆT

Do chưa có thời gian làm nên bài dịch tạm được lấy nguồn từ trang http://www.tonyenglish.vn/ để phục vụ người tự học.
Ielts Ngân Hoa đang tiến hành hoàn thiện các bài dịch bao gồm bảng từ vựng và giải thích đáp án dần. Các bạn xem các bài làm đầy đủ do Ielts-Ngân Hoa làm Tại Đây.

Dù có cố gắng đến đâu, bài dịch vẫn có thể có sai sót. Rất hoan nghênh sự góp ý của các bạn qua mục comment cuối bài.

The birth of scientific English

Sự ra đời của tiếng Anh khoa học

World science is dominated today by a small number of languages, including Japanese, German and French, but it is English which is probably the most popular global language of science. This is not just because of the importance of English-speaking countries such as the USA in scientific research; the scientists of many non-English-speaking countries find that they need to write their research papers in English to reach a wide international audience. Given the prominence of scientific English today, it may seem surprising that no one really knew how to write science in English before the 17th century. Before that, Latin was regarded as the lingua franca for European intellectuals.	Ngày nay khoa học thế giới bị thống trị bởi một số lượng nhỏ các ngôn ngữ, bao gồm cả tiếng Nhật Bản, Đức và Pháp, nhưng Tiếng Anh có lẽ là ngôn ngữ khoa học toàn cầu phổ biến nhất. Đây không chỉ là vì tầm quan trọng của các nước nói tiếng Anh như Mỹ trong nghiên cứu khoa học; các nhà khoa học của nhiều quốc gia không nói tiếng Anh thấy rằng họ cần phải viết những tài liệu nghiên cứu bằng tiếng Anh để đạt được nhiều khán giả quốc tế. Với sự xuất chúng của khoa học tiếng Anh ngày hôm nay, không có ai thực sự biết làm thế nào để viết khoa học bằng tiếng Anh trước thế kỷ 17 là một điều có thể trông có vẻ như rất đáng ngạc nhiên . Trước đó, La tinh được coi là lingua franca(1) (một ngôn ngữ được sử dụng để giao tiếp giữa một nhóm người nói với những ngôn ngữ khác nhau)-ngôn ngữ chung cho những lao động trí thức châu Âu.

The European Renaissance (c. 14th-16th century) is sometimes called the ‘revival of learning’, a time of renewed interest in the ‘lost knowledge’ of classical times. At the same time, however, scholars also began to test and extend this knowledge. The emergent nation states of Europe developed competitive interests in world exploration and the development of trade. Such expansion, which was to take the English language west to America and east to India, was supported by scientific developments such as the discovery of magnetism (and hence the invention of the compass), improvements in cartography and – perhaps the most important scientific revolution of them all – the new theories of astronomy and the movement of the Earth in relation to the planets and stars, developed by Copernicus (1473-1543).	Thời kỳ Phục Hưng châu Âu (từ thế kỷ 14 đến thế kỷ 16) đôi khi được gọi là “sự phục hưng của việc học”, một khoảng thời gian của những quan tâm được làm mới trong việc “kiến thức bị mất” của thời cổ đại. Tuy nhiên, cùng lúc đó, các học giả cũng bắt đầu thử nghiệm và mở rộng kiến thức này. Các quốc gia nổi bật ở châu Âu đã phát triển những lợi ích mang tính cạnh tranh trong việc khám phá thế giới và sự phát triển của thương mại. Với sự mở rộng như vậy, để đưa Tiếng Anh ở phía tây sang Mỹ và phía đông sang Ấn Độ, đã được hỗ trợ bởi những phát triển khoa học ví dụ như sự phát hiện của nam châm (và từ đó dẫn đến việc phát minh của la bàn), những cải tiến trong thuật vẽ bản đồ và – có lẽ là cuộc cách mạng khoa học quan trọng nhất trong số đó – những lý thuyết mới về thiên văn học và sự chuyển động của Trái đất trong mối tương quan đến các hành tinh và các ngôi sao, được phát triển bởi Copernicus (1473-1543).

England was one of the first countries where scientists adopted and publicised Copernican ideas with enthusiasm. Some of these scholars, including two with interests in language -John Wall’s and John Wilkins – helped found the Royal Society in 1660 in order to promote empirical scientific research.	Nước Anh đã là một trong những nước đầu tiên nơi mà các nhà khoa học đã thông qua và công bố công khai ý tưởng Copernicus một cách nhiệt tình. Một số các học giả, bao gồm cả hai người với những quan tâm đến ngôn ngữ – John Wallis và John Wilkins – đã giúp thành lập Hội Hoàng gia vào năm 1660 để thúc đẩy nghiên cứu khoa học thực nghiệm.

Across Europe similar academies and societies arose, creating new national traditions of science. In the initial stages of the scientific revolution, most publications in the national languages were popular works, encyclopaedias, educational textbooks and translations.	Trên khắp châu Âu những học viện và các xã hội tương tự phát triển mạnh, tạo ra truyền thống dân tộc mới của khoa học. Trong những giai đoạn đầu của cuộc cách mạng khoa học, hầu hết các ấn phẩm trong các ngôn ngữ quốc gia là các công trình, từ điển bách khoa, sách giáo khoa và các bản dịch giáo dục phổ biến.

Original science was not done in English until the second half of the 17th century. For example, Newton published his mathematical treatise, known as the Principia, in Latin, but published his later work on the properties of light – Opticks – in English.	Khoa học gốc đã không được viết bằng tiếng Anh cho đến nửa sau của thế kỷ 17. Ví dụ, Newton đã xuất bản chuyên luận toán học của mình, còn được biết đến là Principia (những nguyên lý cơ bản), trong tiếng Latin, nhưng sau đó còn xuất bản tác phẩm về các tính chất của ánh sáng – Opticks – bằng tiếng Anh.

There were several reasons why original science continued to be written in Latin. The first was simply a matter of audience. Latin was suitable for an international audience of scholars, whereas English reached a socially wider, but more local, audience. Hence, popular science was written in English.	Có một vài lý do tại sao khoa học gốc tiếp tục được viết bằng tiếng Latin. Việc đầu tiên chỉ đơn giản là một vấn đề của thính giả. Latin phù hợp cho thính giả quốc tế của các học giả, trong khi tiếng Anh đạt đến với mọi người về mặt xã hội rộng lớn hơn, nhưng hướng đến thính giả trong khu vực. Do đó, khoa học phổ biến được viết bằng tiếng Anh.

A second reason for writing in Latin may, perversely, have been a concern for secrecy. Open publication had dangers in putting into the public domain preliminary ideas which had not yet been fully exploited by their ‘author’. This growing concern about intellectual properly rights was a feature of the period – it reflected both the humanist notion of the individual, rational scientist who invents and discovers through private intellectual labour, and the growing connection between original science and commercial exploitation. There was something of a social distinction between ‘scholars and gentlemen’ who understood Latin, and men of trade who lacked a classical education. And in the mid-17th century it was common practice for mathematicians to keep their discoveries and proofs secret, by writing them in cipher, in obscure languages, or in private messages deposited in a sealed box with the Royal Society. Some scientists might have felt more comfortable with Latin precisely because its audience, though in national, was socially restricted. Doctors clung the most keenly to Latin as an ‘insider language’.	Lý do thứ hai chọn viết bằng tiếng Latinh ‘có thể, một cách sai lầm, đã là một mối quan tâm cho việc giữ bí mật. Việc công bố rộng mở đã mang những nguy hiểm vào việc đưa vào những ý tưởng phạm vi sơ bộ công cộng mà vẫn chưa được khám phá đầy đủ bởi ‘tác giả’ của họ. Cái mối quan tâm này ngày càng gia tăng về những quyền sở hữu trí tuệ đã là một đặc điểm của thời kỳ này – nó phản ánh cả hai khái niệm nhân văn của từng cá nhân, và nhà khoa học có lý trí, người mà đã phát minh và khám phá thông qua việc một mình lao động trí tuệ, và sự gia tăng kết nối giữa khoa học gốc và khai thác thương mại. Có một cái gì đó của một sự phân biệt xã hội giữa “học giả và quý ông ‘người mà hiểu được tiếng Latin, và người thiếu một nền giáo dục cổ điển là những người đàn ông của thương mại. Và ở giữa thế kỷ 17, đó là thực tế phổ biến về việc các nhà toán học giữ bí mật những khám phá và những bằng chứng của họ, bằng cách viết chúng dưới dạng thuật toán mã hóa, theo ngôn ngữ hiếm dùng, hoặc viết tin nhắn riêng tư đặt trong một hộp kín với sự đánh dấu của Hội Hoàng Gia. Một số nhà khoa học có thể đã cảm thấy thoải mái hơn với việc viết bằng tiếng Latin một cách chính xác vì thính giả của tiếng Latin, mặc dù trên phạm vi quốc tế, vẫn bị hạn chế về mặt xã hội. Các bác sĩ trung thành nhất với tiếng Latin như một “ngôn ngữ nội bộ ‘ (ngôn ngữ của người trong nghề).

A third reason why the writing of original science in English was delayed may have been to do with the linguistic inadequacy of English in the early modern period. English was not well equipped to deal with the scientific argument. First, it lacked the necessary technical vocabulary. Second, it lacked the grammatical resources required to represent the world in an objective and impersonal way, and to discuss the relations, such as cause and effect, that might hold between complex and hypothetical entities.	Lý do thứ ba là lý do tại sao việc viết khoa học gốc bằng tiếng Anh đã bị trì hoãn có thể liên quan đến với không đủ về ngôn ngữ của tiếng Anh trong thời cận đại. Tiếng Anh đã không được trang bị tốt để đối phó với lập luận khoa học. Đầu tiên, nó thiếu từ vựng kỹ thuật cần thiết. Thứ hai, nó thiếu tài nguyên ngữ pháp cần thiết để đại diện cho thế giới một cách khách quan và không mang tính cá nhân, và để thảo luận về các mối quan hệ, chẳng hạn như nhân quả, mà có thể nằm giữa các thực thể phức tạp và giả thuyết.

Fortunately, several members of the Royal Society possessed an interest in language and became engaged in various linguistic projects. Although a proposal in 1664 to establish a committee for improving the English language came to little, the society’s members did a great deal to foster the publication of science in English and to encourage the development of a suitable writing style. Many members of the Royal Society also published monographs in English. One of the first was by Robert Hooke, the society’s first curator of experiments, who described his experiments with microscopes in Micrographia (1665). This work is largely narrative in style, based on a transcript of oral demonstrations and lectures.	May mắn thay, một số thành viên của Hội Hoàng gia có một hứng thú đối với ngôn ngữ và đã tham gia vào các dự án ngôn ngữ khác nhau. Mặc dù có một đề xuất vào năm 1664 về việc thành lập một ủy ban để cải thiện tiếng Anh có xác xuất rất nhỏ, các thành viên của xã hội đã làm một thỏa thuận tuyệt vời để thúc đẩy việc xuất bản khoa học viết bằng tiếng Anh và để khuyến khích sự phát triển của một phong cách viết phù hợp. Nhiều thành viên của Hội Hoàng gia cũng được xuất bản chuyên khảo bằng tiếng Anh. Một trong những đầu tiên là Robert Hooke, người phụ trách đầu tiên của xã hội của các thí nghiệm, người đã mô tả thí nghiệm của ông với kính hiển vi trong Micrographia (1665). Công việc này chủ yếu là tường thuật trong phong cách, dựa trên một bản ghi âm của các cuộc biểu tình và các bài giảng bằng lời nói.

In 1665 a new scientific journal, Philosophical Transactions, was inaugurated. Perhaps the first international English-language scientific journal, it encouraged a new genre of scientific writing, that of short, focused accounts of particular experiments.	Vào năm 1665, một tạp chí khoa học mới, Giao dịch triết học, đã được khai trương. Có lẽ tiếng Anh trên tạp chí khoa học quốc tế đầu tiên, đã khuyến khích một thể loại mới của văn bản khoa học, ngắn, tập trung vào các tài khoản của các thí nghiệm cụ thể.

The 17th century was thus a formative period in the establishment of scientific English. In the following century, much of this momentum was lost as German established itself as the leading European language of science. It is estimated that by the end of the 18th century 401 German scientific journals had been established as opposed to 96 in France and 50 in England. However, in the 19th century, scientific English again enjoyed substantial lexical growth as the industrial revolution created the need for new technical vocabulary, and new, specialised, professional societies were instituted to promote and publish in the new disciplines.	Thế kỷ thứ 17 đã là một giai đoạn hình thành trong việc thành lập của tiếng Anh khoa học. Trong thế kỷ sau, rất nhiều động lực này đã bị mất vì tiếng Đức thiết lập chính nó như là ngôn ngữ dẫn đầu châu Âu của khoa học. Người ta ước tính rằng vào cuối thế kỷ thứ 18, 401 tạp chí khoa học bằng tiếng Đức đã được thành lập so với 96 tạp chí ở Pháp và 50 tạp chí ở Anh. Tuy nhiên, trong thế kỷ 19 khoa học Tiếng Anh một lần nữa đã tăng trưởng đáng kể về từ vựng vì cuộc cách mạng công nghiệp đã tạo ra nhu cầu về từ vựng kỹ thuật mới, và, hội nghề nghiệp chuyên ngành mới đã được thiết lập để thúc đẩy và xuất bản trong các lĩnh vực mới.

Trên đây là bài dịch tiếng Việt của Cambridge 5, Test 2, Reading Passage 3 – The birth of scientific English được lấy nguồn từ trang http://www.tonyenglish.vn/ để phục vụ người tự học.
Ielts Ngân Hoa đang tiến hành hoàn thiện các bài dịch bao gồm bảng từ vựng và giải thích đáp án dần. Các bạn xem các bài làm đầy đủ do Ielts-Ngân Hoa làm Tại Đây.

Dù có cố gắng đến đâu, bài dịch vẫn có thể có sai sót. Rất hoan nghênh sự góp ý của các bạn qua mục comment cuối bài.

Answer with explanation, highlighted vocabularies of Cambridge 5, Test 2, Reading Passage 3 – The birth of scientific English

Cambridge IELTS 5: Test 3 – Reading Passage 1 – Answer explanation with keyword tables & Translation

Cambridge IELTS 5: Test 2 – Reading Passage 2 – Answer explanation with keyword tables & Translation

P/s: Ngoài những bài giảng online cho những người tự học tiếng Anh, Ielts, nếu muốn học kỹ và chất lượng hơn với các lớp học ít người, học phí thấp các bạn có thể tham gia các lớp luyện thi Ielts offline trên đường Nguyễn Trãi – Thanh Xuân – Hà Nội do chính Ms. Ngân Hoa giảng dạy nhé.

Nếu có thắc mắc hoặc đóng góp thêm cho bài dịch và giải thích, bạn hãy comment bên dưới hoặc đặt câu hỏi trên Group FB dưới đây mà Ms. Ngân Hoa thường viết bài nhé.