Cam 4, Test 2, Reading Pas 1 – Dịch tiếng Việt – Lost for words – Ielts

Cambridge Ielts 4 – Test 2 – Passage 1

Lost for words

———————————-

DỊCH TIẾNG VIỆT

Do chưa có thời gian làm nên bài dịch tạm được lấy nguồn từ trang http://www.tonyenglish.vn/ để phục vụ người tự học.
Ielts Ngân Hoa đang tiến hành hoàn thiện các bài dịch bao gồm bảng từ vựng và giải thích đáp án dần. Các bạn xem các bài làm đầy đủ do Ielts-Ngân Hoa làm Tại Đây.

Dù có cố gắng đến đâu, bài dịch vẫn có thể có sai sót. Rất hoan nghênh sự góp ý của các bạn qua mục comment cuối bài.

Lost for words

Những ngôn ngữ biến mất

Many minority languages are on the danger list. Nhiều ngôn ngữ thiểu số đang nằm trong danh sách nguy hiểm

In the Native American Navajo nation which sprawls across four states in the American south-west, the native language is dying. Most of its speakers are middle-age or elderly. Although many students take classes in Navajo, the schools are run in English. Street sign, supermarket goods and even their own newspaper are all in English. Not surprisingly, linguists doubt that any native speakers of Navajo will remain in a hundred years’ time.	Ở vùng người thổ dân Mỹ bản địa Navajo, trải dài khắp bốn tiểu bang ở tây nam Hoa Kỳ, ngôn ngữ bản địa này đang lụy tàn. Hầu hết các người nói ngôn ngữ này là trung niên hoặc người cao tuổi mặc dù nhiều học sinh tham dự các lớp học ở Navajo, các trường học được dạy bằng tiếng Anh. Các biển báo đường phố, hàng hóa siêu thị và thậm chí tờ báo riêng của họ đều bằng tiếng Anh. Không có gì đáng ngạc nhiên, các nhà ngôn ngữ không tin rằng bất kỳ người bản xứ Navajo nào sẽ duy trì trong một trăm năm.

Navajo is far from alone. Half the world’s 6,800 languages are likely to vanish within two generations – that’s one language lost every ten days. Never before has the planet’s linguistic diversity shrunk at such a pace. “At the moment, we are heading for about three or four languages dominating the world”, says Mark Pagel, an evolutionary biologist at the University of Reading. “It’s a mass extinction, and whether we will ever rebound from the loss is difficult to know.’	Navajo quá đơn độc. Một nửa trong số 6,800 ngôn ngữ trên thế giới sẽ biến mất trong vòng hai thế hệ – cứ mười ngày lại có một ngôn ngữ bị mất. Chưa bao giờ sự đa dạng về ngôn ngữ của hành tinh bị thu hẹp với tốc độ như vậy. Mark Pagel, một nhà sinh học tiến hóa tại Đại học Reading nói rằng hiện tại, chúng ta đang hướng đến ba hoặc bốn ngôn ngữ thống trị thế giới. Đó là một sự biến mất hàng loạt, và rất khó để biết liệu chúng ta có bao giờ khôi phục sự mất mát này.

Isolation breeds linguistic diversity as a result, the world is peppered with languages spoken by only a few people. Only 250 languages have more than a million speaker, and at least 3,000 have fewer than 2,500. It is not necessarily these small languages that are about to disappear. Navajo is considered endangered despite having 150,000 speakers. What makes a language endangered is not that the number of speakers, but how old they are. If it is spoken by children it is relatively safe. The critically endangered languages are those that are only spoken by the elderly, according to Michael Krauss, director o the Alaska Native Language Center, in Fairbanks.	Sự cô lập sản sinh sự đa dạng ngôn ngữ: kết quả là, thế giới đang bị mất đi những ngôn ngữ được nói bởi số ít người. Chỉ có 250 ngôn ngữ là có nhiều hơn một triệu người nói, và ít nhất 3,000 ngôn ngữ có ít hơn 2,500 người nói. Những ngôn ngữ ít người nói này có vẻ sắp sửa biến mất là điều không cần thiết. Tiếng Navajo được coi là có nguy cơ tuyệt chủng mặc dù có tới 150,000 người nói. Điều làm cho một ngôn ngữ nguy cấp không chỉ là số lượng người nói mà còn là độ tuổi của người nói. Nếu nó được nói bởi trẻ em thì là tương đối an toàn. Theo Michael Krauss, Giám đốc Trung tâm Ngôn ngữ Bản địa Alaska, tại Fairbanks, ngôn ngữ đang gặp nguy hiểm là ngôn ngữ chỉ được sử dụng bởi người cao tuổi.

Why do people reject the language of their parent? It begins with a crisis of confidence when a small community finds itself alongside a larger, wealthier society, says Nicholas Ostler of Britain’s Foundation for Endangered Languages, in Bath. ‘People lose faith in their culture’ he says. ‘When the next generation reaches their teens, they might not want to be induced into the old tradition.’	Tại sao mọi người từ chối ngôn ngữ mẹ đẻ? Nicholas Ostler, thuộc Tổ chức Các Ngôn ngữ Nguy cấp ở Anh, ở Bath, cho biết: “Nó bắt đầu từ một cuộc khủng hoảng sự tự tin, khi một cộng đồng nhỏ thấy mình bên cạnh một xã hội lớn hơn và giàu có hơn. “Mọi người mất niềm tin vào nền văn hoá của họ”, ông nói. Khi thế hệ tiếp theo đến tuổi thanh thiếu niên như họ, chúng có thể không muốn bị cuốn vào những truyền thống cũ.

The change is not always voluntary. Quite often, governments try to kill off a minority language by banning its use in public or discouraging its use in school, all to promote national unity. The former US policy of running Indian reservation in English, for example, effectively put languages such as Navajo on the danger list. But Salikoko Mufwene, who chairs the Linguistics Department at the University of Chicago, argues that the deadliest weapon is not government policy but economic globalisation. ‘Native Americans have not lost pride in their language, but they have had to adapt to socio-economic pressures’ he says. ‘They can not refuse to speak English if most commercial activity is in English”. But are languages worth saving? At the very least, there is a loss of data for the study of languages and their evolution, which relies on comparisons between languages, both living and dead. When an unwritten and unrecorded language disappears, it is lost to science.	Việc thay đổi này không phải lúc nào cũng tự nguyện. Các chính phủ cố gắng giết chết một ngôn ngữ thiểu số khá thường xuyên bằng cách cấm sử dụng ở nơi công cộng hoặc không khuyến khích sử dụng nó trong trường học, tất cả để thúc đẩy sự thống nhất quốc gia. Ví dụ, chính sách của Hoa Kỳ về việc dạy trong các trường học dành cho người Ấn Độ bằng tiếng Anh, làm cho ngôn ngữ như Navajo lâm vào danh sách nguy hiểm. Nhưng Salikoko Mufwene, người đứng đầu bộ môn Ngôn ngữ học tại Đại học Chicago, cho rằng vũ khí giết chết ngôn ngữ không phải là chính sách của chính phủ mà là toàn cầu hóa kinh tế. Người Mỹ bản địa không mất đi tự hào về ngôn ngữ của họ, nhưng họ phải thích ứng với những áp lực kinh tế xã hội”, ông nói. Họ không thể từ chối nói tiếng Anh nếu hầu hết hoạt động thương mại bằng tiếng Anh. Nhưng ngôn ngữ có đáng để cứu sống hay không? Ít nhất, đó cũng sẽ là sự mất mát nguồn dữ liệu cần thiết cho việc nghiên cứu ngôn ngữ và quá trình phát triển của chúng, vốn dựa vào sự so sánh giữa các ngôn ngữ, dù còn đang sử dụng hay đã biến mất. Khi một ngôn ngữ không có chữ viết và không được ghi chép lại biến mất thì dưới góc nhìn khoa học, nó đã vĩnh viễn mất đi.

Language is also intimately bond up with culture, so it may be difficult to reserve one without the other. ‘If a person shifts from Navajo to English, they lose something’ Mufwene says. ‘Moreover, the loss of diversity may also deprive us of different ways of looking at the world’, says Pagel. There is mounting evidence that learning a language produces physiological changes in brain. ‘Your brain and mine are different from the brain of someone, who speaks French, for instance’ Pagel says, and this could affect our thoughts and perceptions. ‘The patterns and connections we make among various concepts may be structured by the linguistic habits of our community.’	Ngôn ngữ cũng có mối quan hệ mật thiết với văn hóa, vậy nên sẽ rất khó để bảo tồn chúng một cách riêng lẻ. Nếu một người chuyển từ Navajo sang tiếng Anh, họ sẽ mất một thứ gì đó”, Mufwene nói. Hơn nữa, mất đi sự đa dạng cũng có thể làm chúng ta mất nhiều cách nhìn về thế giới”, Pagel nói. Có bằng chứng cho thấy rằng học một ngôn ngữ tạo ra những thay đổi về sinh lý trong não. Pagel nói: “Ví dụ, bộ não của bạn và tôi khác với não của người nói tiếng Pháp, và nó có thể ảnh hưởng đến suy nghĩ và nhận thức của chúng ta. Mô thức và sự kết nối mà chúng ta tạo ra giữa nhiều khái niệm khác nhau có thể được định hình bởi thói quen ngôn ngữ trong cộng đồng.

So despite linguists’ best efforts, many languages will disappear over the next century. But a growing interest in cultural identity may prevent the direst predictions from coming true. ‘The key to fostering diversity is for people to learn their ancestral tongue, as well as the dominant language’ says Doug Whalen, founder and president of the Endangered Language Fund in New Haven, Connecticut. ‘Most of these languages will not survive without a large degree of bilingualism’ he says. In New Zealand, classes for children have slowed the erosion of Maori and rekindled interest in the language. A similar approach in Hawaii has produced about 8000 new speakers of Polynesian languages in the past few years. In California, ‘apprentice’ programmes have provided life support to several indigenous languages. Volunteer ‘apprentices’ pair up with one of the last living speakers of Native American tongue to learn a traditional skill such as basket weaving, with instruction exclusively in the endangered language. After about 300 hours of training, they are generally sufficiently fluent to transmit the language to the next generation. But Mufwene says that preventing a language dying out is not the same as giving it new life by using every day. ‘Preserving a language is more likely preserving fruits in a jar’ he says.	Vì vậy, mặc dù các nhà ngôn ngữ học đã nỗ lực hết mình, nhiều ngôn ngữ sẽ biến mất trong thế kỷ tiếp theo. Nhưng sự quan tâm ngày càng tăng trong việc nhận dạng văn hoá có thể ngăn ngừa các dự đoán này trở thành sự thật. Doug Whalen, người sáng lập và chủ tịch Quỹ Ngôn ngữ Nguy cấp ở New Haven, Connecticut, nói: “Chìa khóa để thúc đẩy sự đa dạng ngôn ngữ là để mọi người học ngôn ngữ mẹ đẻ của họ, cũng như ngôn ngữ chiếm ưu thế”. Đa phần những thứ tiếng đó sẽ không thể tồn tại nếu không có mức độ song ngữ cần thiết. Ở New Zealand, những lớp học dành cho trẻ em đã làm chậm quá trình biến mất của tiếng Maori và nhóm lại niềm hứng thú với thứ tiếng này. Cách tiếp cận tương tự ở Hawaii đã tạo ra khoảng 8000 ngôn ngữ mới của ngôn ngữ Polynesia trong vài năm gần đây. Ở California, các chương trình “học việc” đã hỗ trợ cuộc sống cho một số ngôn ngữ địa phương. Tình nguyện viên “các người học việc” ghép đôi với một trong những người sống cuối cùng của ngôn ngữ người Mỹ bản xứ để học một kỹ năng truyền thống như là đan giỏ,với sự chỉ dẫn riêng bằng ngôn ngữ nguy cấp. Sau khoảng 300 giờ đào tạo, họ nói đủ thông thạo để truyền ngôn ngữ cho thế hệ tiếp theo. Nhưng Mufwene nói rằng ngăn ngừa một ngôn ngữ chết đi không giống như cho nó cuộc sống mới bằng cách sử dụng nó mỗi ngày. “Giữ gìn ngôn ngữ giống như bảo quản trái cây trong bình” ông nói.

However, preservation can bring a language back from the dead. There are examples of languages that have survived in written form and then been revived by latter generations. But a written form is essential for this, so the mere possibility of revival has led many speakers of endangered languages to develop systems of writing where none existed before.	Tuy nhiên, sự bảo tồn có thể mang một ngôn ngữ trở lại từ cõi chết. Có những ví dụ về các ngôn ngữ đã sống sót bằng văn bản và sau đó được phục hồi bởi các thế hệ sau này. Nhưng dạng chữ viết của thứ ngôn ngữ đó là yếu tố nhất thiết phải có, vậy nên khả năng hồi sinh ngôn ngữ đã thúc đẩy nhiều người sử dụng các thứ tiếng gặp nguy hiểm bắt tay vào phát triển hệ thống ký tự chữ viết, vốn chưa từng tồn tại trước đây.

Trên đây là bài dịch tiếng Việt của Cambridge 4, Test 2, Reading Passage 1 – Lost for words được lấy nguồn từ trang http://www.tonyenglish.vn/ để phục vụ người tự học.
Ielts Ngân Hoa đang tiến hành hoàn thiện các bài dịch bao gồm bảng từ vựng và giải thích đáp án dần. Các bạn xem các bài làm đầy đủ do Ielts-Ngân Hoa làm Tại Đây.

Dù có cố gắng đến đâu, bài dịch vẫn có thể có sai sót. Rất hoan nghênh sự góp ý của các bạn qua mục comment cuối bài.

Answer with explanation, highlighted vocabularies of Cambridge 4, Test 2, Reading Passage 1 – Lost for words

Cambridge IELTS 4: Test 2 – Reading Passage 2 – Answer explanation with keyword tables & Translation

Cambridge IELTS 4: Test 1 – Reading Passage 3 – Answer explanation with keyword tables & Translation

P/s: Ngoài những bài giảng online cho những người tự học tiếng Anh, Ielts, nếu muốn học kỹ và chất lượng hơn với các lớp học ít người, học phí thấp các bạn có thể tham gia các lớp luyện thi Ielts offline trên đường Nguyễn Trãi – Thanh Xuân – Hà Nội do chính Ms. Ngân Hoa giảng dạy nhé.

Nếu có thắc mắc hoặc đóng góp thêm cho bài dịch và giải thích, bạn hãy comment bên dưới hoặc đặt câu hỏi trên Group FB dưới đây mà Ms. Ngân Hoa thường viết bài nhé.