Tra từ tiếng Anh và sử dụng từ điển sao cho đúng – nghe có vẻ đơn giản và chả có gì phải bàn cả. Nhưng trong thực tế, khi muốn hiểu và dịch cặn kẽ các văn bản, đặc biệt các văn bản chứa đựng nhiều từ vựng học thuật, chuyên ngành, nhiều người giỏi tiếng Anh nếu không làm kỹ vẫn dịch sai.
Ví dụ: từ “neuroaesthetic” trong bài đọc sách Cam 11, một số trang web kể cả của giáo viên dạy Ielts cũng dịch sai là “Thần kinh học“
Trong bài này, mình chia sẻ với các bạn kinh nghiệm tra từ tiếng Anh mà mình đã rút ra từ quá trình học tập, đọc tài liệu, đọc sách, dịch bài trong nhiều năm.
Lưu ý vì mình là giáo viên dạy Ielts dịch các bài đọc trong sách Cambridge và public lên mạng, nên mình không thể dịch sơ sài như những trường hợp khác. Nếu dịch sai, sẽ là mình nói với thiên hạ là trình độ của mình yếu kém hoặc mình là người làm ăn không cẩn thận. Có những trường hợp mình phải mất cả giờ đồng hồ để tra một từ hoặc cụm từ sao cho đúng. Do đó, mình cho rằng không ít người sẽ thấy kinh nghiệm mà mình chia sẻ về việc tra từ tiếng Anh là hữu ích.
Kinh nghiệm tra từ tiếng Anh và sử dụng từ điển:
1. Khi gặp các trường hợp một từ có nhiều nghĩa, nên hiểu hết các từ khác trong câu hoặc các câu gần kề trước để hiểu ngữ cảnh, để có thể đoán được từ đó có thể có nghĩa gì, sau đó tra từ điển.
E.g., Cam 14 test 1 passage 2.
Theo Me……. But the biggest blow….bank decided to abolish the chip card, which is not profitable.
Trước khi tra từ blow, nên tra từ abolish để nắm được nghĩa/bối cảnh của câu -> có thể đoán được nghĩa cần tra.
2. Khi gặp một câu mà bạn hiểu hết được các từ riêng lẻ nhưng không hiểu được nghĩa của nó, có thể trong câu này có chứa cụm từ mà bạn không biết. Lúc đó, bạn cần đọc kỹ xem những từ nào gần nhau làm bạn rối trí trong câu và tra thử cụm đó xem.
E.g., The crash brought home the danger of drinking and driving.
Các từ sử dụng trong câu này rất quen thuộc, tuy nhiên nếu dịch nghĩa thông thường thì “brought home” sẽ là “đã mang về nhà”, và câu văn sẽ trở nên khó hiểu hoặc vô nghĩa nếu dịch theo nghĩa đó.
Rà soát cả câu chúng ta thấy chỉ có cụm “brought home” là có vấn đề, do đó ta thử tra từ điển cụm này.
Từ điển idioms.thefreedictionary.com có kết quả:
To make perfectly clear = làm sáng tỏ hoàn toàn => có vẻ hợp lý với ngữ cảnh của câu.
Hoặc cụm “just as” khi đọc câu “School is just as demanding as a full-time job”
Từ điển Meriam có kết quả
Just as…: in the same way as
= cùng cách thức như, giống như, cũng như
3. Không phụ thuộc vào bất kỳ một từ điển nào ngoại trừ Google:
Một từ điển nào đó như Cambridge hoặc Oxford.. chỉ dùng với những (cụm) từ đơn giản với nghĩa quen thuộc. Các (cụm) từ hiếm gặp hoặc trong ngữ cảnh mà bạn thấy (cụm) từ đó khó có thể có nghĩa như bạn dự đoán, hãy chỉ tin tưởng vào Google.
Mình thường tra (“(cụm) từ cần tra” meaning) vào Google để tìm nghĩa.
Như trong ví dụ của từ “bring home” của câu “The crash brought home the danger of drinking and driving.”
Tra Oxford không có kết quả.
Tra “bring home meaning” vào Google chỉ ra các kết quả tìm kiếm như sau:
– Từ điển Cambridge không có kết quả cho “bring home” mà chỉ có kết quả cho “bring sth home (to sb)”:
to make someone understand something much more clearly than they did before, especially something unpleasant = làm cho ai đó hiểu điều gì đó rõ ràng hơn trước, đặc biệt những điều khó chịu => kết quả này có vẻ không phù hợp
– Từ điển Collins cũng chỉ có kết quả cho “bring home to”:
to make clear to = làm sáng tỏ cho => cả cụm từ lẫn nghĩa đều không phù hợp.
Chỉ có từ điển idioms.thefreedictionary.com có kết quả:
To make perfectly clear = làm sáng tỏ hoàn toàn/hoàn hảo => có vẻ hợp lý với ngữ cảnh của câu.
Hoặc cụm “just as” khi đọc câu “School is just as demanding as a full-time job”
Tra Google chỉ có 2 kết quả tìm kiếm ở:
Thefreedictionary.com : at the same time as = cùng lúc đó -> nghĩa không đúng ngữ cảnh trong đoạn văn.
“Most young people are already under enough pressure with their studies, without being given the added responsibility of working in their spare time. School is just as demanding as a full-time job, and teachers expect their students to do homework and exam revision on top of attending lessons every day.”
Kết quả ở Merriam-webster.com:
in the same way as = cùng cách thức như, giống như, cũng như
E.g.,
Just as we hope to be forgiven, so we should forgive others.
Just as I thought/suspected, the door is locked.
Kết quả này hoàn toàn phù hợp với ngữ cảnh của đoạn văn.
4. Đôi khi kết quả lại không xuất hiện ở các từ điển mà chỉ có trong các forum hỏi đáp về ngôn ngữ hoặc trong các trang web không phải chuyên về từ điển.
Ví dụ từ “neuroaesthetic” trong bài đọc sách Cam 11.
2 từ điển nổi tiếng là Cambridge và Oxford đều không có định nghĩa cho từ này. Kết quả chỉ xuất hiện trên 2 trang là
yourdictionaries.com: The scientific study of the neural bases for the contemplation and creation of artworks.
Và wikipedia: Neuroesthetics (or neuroaesthetics) is a relatively recent sub-discipline of empirical aesthetics. Empirical aesthetics takes a scientific approach to the study of aesthetic perceptions of art, music, or any object that can give rise to aesthetic judgments.
Bạn thấy trang wikipedia tuy không chuyên về từ điển nhưng lại định nghĩa rõ ràng và dễ hiểu hơn trang yourdictionaries.com.
Hoặc khi tra 2 cụm từ “require for” và “require of”, các bạn không thể tìm thấy kết quả riêng lẻ của từng từ trong từ điển. Để hiểu nghĩa của chúng, các bạn search cụm “require for vs require of”, kết quả sẽ ra ở các trang diễn đàn hỏi đáp về ngôn ngữ như https://thegrammarexchange.infopop.cc
5. Các từ là từ kết hợp của 2 từ – Portmanteau words. Chúng là những từ mà có thể mang cái đầu của một từ và cái đuôi của một từ khác
Vd:
– emoticon = emotion + icon
– neuroaesthetics = neuro + aesthetic
Các từ mới của dạng này luôn xuất hiện theo thời gian mà các từ điển không cập nhật. Do đó, khi gặp các từ mang tính kết hợp – portmanteau words, bạn hãy:
– Tách 2 thành phần đầu cuối của từ để xem mình có thể đoán được nghĩa của nó không.
– Tra nghĩa của từ đó trên Google (lưu ý tra bằng tiếng Anh, tiếng Việt hầu như không có kết quả)
Các bạn tham khảo danh sách 90 từ kết hợp phổ biến
Xem bài về các từ điển tiếng Anh được khuyến nghị
Trên đây là chia sẻ của mình về một số kinh nghiệm tra từ tiếng Anh và sử dụng từ điển. Nếu bạn có tip gì khác nữa, hãy chia sẻ qua comment bên dưới nhé.
With love & passion!
P/s: Ngoài những bài giảng online cho những người tự học tiếng Anh, Ielts, nếu muốn học kỹ và chất lượng hơn với các lớp học ít người, học phí thấp các bạn có thể tham gia các lớp luyện thi Ielts offline trên đường Nguyễn Trãi – Hà Nội của mình nhé.
CÁC KHÓA HỌC OFFLINE CỦA Ms. NGÂN HOA
Hướng dẫn các kỹ năng Ielts:
